Cuối năm là thời điểm doanh nghiệp đối mặt với một bài toán quen thuộc nhưng không hề đơn giản: Lương tháng 13 và Thưởng Tết. Đây không chỉ là vấn đề tài chính mà còn là một phần quan trọng trong chính sách nhân sự, ảnh hưởng trực tiếp đến động lực làm việc, sự gắn kết của nhân viên và cả thương hiệu nhà tuyển dụng.
Nhưng doanh nghiệp đã thật sự hiểu rõ cách vận hành hai khoản chi này chưa?
- Lương tháng 13 có bắt buộc phải trả?
- Thưởng Tết nên tính thế nào để vừa hợp lý, vừa giữ chân nhân sự?
- Chi trả ra sao để tối ưu ngân sách mà vẫn đảm bảo sự công bằng?
Là một chuyên gia nhân sự, tôi sẽ cùng bạn giải mã những vấn đề cốt lõi nhất về Thưởng Tết và Lương tháng 13 để giúp doanh nghiệp có chiến lược phù hợp trong mùa cao điểm này.
1. Lương tháng 13 – Doanh nghiệp có bắt buộc phải trả không?
Trước hết, Lương tháng 13 không phải là khoản thưởng bắt buộc theo luật lao động. Đây là một chính sách do doanh nghiệp tự quyết định, thường được quy định trong hợp đồng lao động hoặc chính sách nhân sự nội bộ.
Lương được tính như thế nào?
Có nhiều cách tính, nhưng phổ biến nhất là:
- Công thức cơ bản: Lương tháng 13 = Mức lương trung bình trong năm x (Số tháng làm việc trong năm / 12).
Trong đó, mức lương trung bình có thể dựa trên lương cơ bản, lương thực nhận hoặc lương đóng bảo hiểm, tùy theo quy định của từng công ty.
- Một số doanh nghiệp áp dụng cách khác:
- Trả 1 tháng lương cố định cho tất cả nhân viên.
- Trả theo tỷ lệ thời gian làm việc trong năm (ví dụ: nhân sự mới vào chỉ nhận phần tương ứng).
- Kết hợp lương tháng 13 với hiệu suất làm việc để tạo động lực cho nhân viên.
Sai lầm thường gặp khi chi trả tháng 13
- Không quy định rõ trong chính sách nhân sự, gây tranh cãi vào cuối năm.
- Tính toán không minh bạch, khiến nhân viên cảm thấy bị thiệt thòi.
- Gộp chung lương tháng 13 với thưởng Tết, dẫn đến nhầm lẫn và giảm tác động khuyến khích.
Bài học: Hãy đảm bảo doanh nghiệp có chính sách lương tháng 13 rõ ràng, minh bạch và nhất quán từ đầu năm!
2. Thưởng Tết – Chiến lược giữ chân nhân tài
Khác với lương tháng 13, Thưởng Tết không có công thức cố định, mà tùy vào chiến lược của từng doanh nghiệp.
Các hình thức Thưởng Tết phổ biến:
- Thưởng theo lợi nhuận công ty: Nếu doanh nghiệp có lãi cao, nhân viên sẽ được thưởng lớn.
- Thưởng theo hiệu suất cá nhân: Ai đóng góp nhiều hơn sẽ nhận mức thưởng cao hơn.
- Thưởng đồng đều: Mỗi nhân viên nhận một khoản cố định như một lời tri ân.
- Thưởng bằng cổ phiếu hoặc quyền mua cổ phiếu: Phù hợp với doanh nghiệp đang tăng trưởng mạnh.
- Thưởng hiện vật: Một số công ty tặng vàng, quà Tết hoặc voucher mua sắm.
Doanh nghiệp cần cân nhắc điều gì khi thiết lập chính sách Thưởng Tết?
- Công bằng & minh bạch: Nhân viên cần hiểu rõ cách tính thưởng để tránh mất niềm tin.
- Phù hợp với tình hình tài chính: Đừng đặt gánh nặng lên dòng tiền nếu doanh nghiệp chưa đủ mạnh.
- Tạo động lực dài hạn: Xây dựng chính sách thưởng gắn với hiệu suất và cam kết gắn bó.
Bài học: Đừng coi Thưởng Tết là một chi phí bắt buộc, mà hãy biến nó thành một công cụ để giữ chân nhân tài và nâng cao thương hiệu doanh nghiệp.
3. Chiến lược tối ưu Lương tháng 13 & Thưởng
Tối ưu tài chính & thuế cho doanh nghiệp:
- Đưa lương tháng 13 vào chi phí hợp lý: Nếu được ghi nhận rõ ràng trong hợp đồng lao động hoặc chính sách nhân sự, khoản này có thể được tính vào chi phí hợp lệ của doanh nghiệp, giúp tối ưu thuế.
- Cấu trúc Thưởng Tết hợp lý: Doanh nghiệp có thể phân bổ thưởng thành nhiều đợt (ví dụ: Tết Nguyên đán, giữa năm) để tránh áp lực dòng tiền.
Tối ưu trải nghiệm nhân viên:
- Công khai, minh bạch: Một chính sách nhân sự rõ ràng giúp nhân viên yên tâm và cống hiến lâu dài.
- Đa dạng hóa hình thức thưởng: Không chỉ tiền mặt, mà còn các phúc lợi bổ sung như bảo hiểm, đào tạo, du lịch.
- Tạo sự khác biệt: Thưởng theo hiệu suất và cam kết gắn bó sẽ giúp doanh nghiệp tránh tình trạng “thưởng xong là nghỉ việc”.
Bài học: Lương tháng 13 & Thưởng Tết không chỉ là một khoản chi, mà là một khoản đầu tư vào nhân sự!
Kết luận: Thưởng có thể là đòn bẩy chiến lược
Tôi đã từng chứng kiến nhiều doanh nghiệp rơi vào tình trạng “thưởng xong là mất người” chỉ vì chính sách nhân sự không đủ hấp dẫn. Cũng có doanh nghiệp tận dụng tháng 13 & Tết để tạo ra sự gắn kết mạnh mẽ trong đội ngũ.
Bạn muốn doanh nghiệp mình thuộc nhóm nào?
- Nếu muốn tối ưu ngân sách nhưng vẫn giữ chân nhân tài, hãy thiết lập một chính sách nhân sự linh hoạt, minh bạch và công bằng.
- Nếu muốn tạo động lực dài hạn, hãy đảm bảo tháng 13 & Thưởng không chỉ là tiền, mà còn là một phần của chiến lược nhân sự tổng thể.
Một doanh nghiệp thành công không phải là doanh nghiệp trả lương cao nhất, mà là doanh nghiệp có chính sách nhân sự thông minh nhất!
VITALITY CONSULTING PRACTICES GROUP
🏨 Địa chỉ: Tòa nhà Thiên Phước lầu 6, 244 Cống Quỳnh, Phường Phạm Ngũ Lão, Quận 1, TP.HCM.
☎️ Hotline: 0907 190 426 – 0904 311 606
📮 Facebook: https://www.facebook.com/profile.php?id=100091570474264
