Việc xây dựng và duy trì tầm nhìn dài hạn là yếu tố sống còn cho sự phát triển bền vững của doanh nghiệp. Tuy nhiên, nhiều giám đốc điều hành lại bị cuốn vào bẫy lợi nhuận ngắn hạn, vô tình đưa doanh nghiệp vào con đường bấp bênh. Vậy đâu là ranh giới giữa quản trị hiệu quả và đánh đổi tương lai?
1. Tầm nhìn dài hạn là gì và tại sao nó quan trọng?
Tầm nhìn dài hạn là khả năng dự báo tương lai, định hướng chiến lược và xác định những mục tiêu mang tính bền vững cho doanh nghiệp. Nó là kim chỉ nam giúp toàn tổ chức cùng hướng tới những giá trị sâu xa và lâu dài.
Tầm nhìn dài hạn không chỉ giúp doanh nghiệp vượt qua các giai đoạn khó khăn, mà còn là yếu tố thu hút nhân tài, nhà đầu tư và tạo dựng lòng tin nơi khách hàng. Một doanh nghiệp có định hướng chiến lược rõ ràng sẽ có khả năng thích ứng tốt với các thay đổi và duy trì vị thế trên thị trường cạnh tranh.
2. Bẫy lợi nhuận ngắn hạn – kẻ thù thầm lặng của sự phát triển
Bẫy lợi nhuận ngắn hạn xảy ra khi doanh nghiệp quá tập trung vào việc tối ưu hóa doanh thu, lợi nhuận và chỉ số tài chính trong thời gian ngắn, mà bỏ qua các yếu tố dài hạn như nghiên cứu phát triển, chất lượng nhân sự hay đổi mới công nghệ.
Hệ quả thường thấy bao gồm:
-
Cắt giảm chi phí đào tạo và phát triển sản phẩm
-
Tăng trưởng lệch hướng, thiếu chiều sâu
-
Đưa ra các quyết định hấp tấp để làm đẹp báo cáo tài chính
Việc này giống như việc ăn mòn tương lai để trang trải hiện tại – có thể hiệu quả trong ngắn hạn nhưng tiềm ẩn rủi ro khôn lường.
3. Giám đốc điều hành: Người lèo lái hay “kẻ đốt đuốc ngược chiều”?
Giám đốc điều hành (CEO) chính là người chịu trách nhiệm cao nhất trong việc hoạch định chiến lược và bảo vệ tương lai doanh nghiệp. Tuy nhiên, không ít giám đốc điều hành lại hành xử như “người giữ lửa ngắn hạn”, chạy theo thành tích tài chính, báo cáo quý, khiến chiến lược dài hạn bị bỏ rơi.
Nguyên nhân dẫn đến điều này:
-
Áp lực từ cổ đông và ban lãnh đạo
-
Mức thưởng và lương thưởng gắn chặt với kết quả tài chính ngắn hạn
-
Thiếu tầm nhìn hoặc không đủ dũng cảm để đi ngược lại xu hướng “ăn xổi”
Một CEO không có khả năng cân bằng giữa hiện tại và tương lai có thể đưa doanh nghiệp đi sai hướng, mất đi lợi thế cạnh tranh bền vững.
4. Những hậu quả khi doanh nghiệp thiếu tầm nhìn dài hạn
Việc thiếu tầm nhìn dài hạn có thể gây ra nhiều hậu quả nghiêm trọng:
- Mất đi lợi thế cạnh tranh: Doanh nghiệp không đầu tư vào nghiên cứu, công nghệ hay nhân sự sẽ dần tụt hậu, bị đối thủ vượt mặt. Dù hiện tại có chiếm thị phần lớn, nhưng không cải tiến sẽ sớm bị thay thế.
- Giảm khả năng thích ứng: Thị trường biến động liên tục. Nếu không có chiến lược dài hạn, doanh nghiệp dễ hoang mang khi gặp khủng hoảng và ra quyết định cảm tính.
- Suy giảm động lực nội bộ: Một tổ chức không có tầm nhìn sẽ khiến nhân viên mất định hướng. Họ làm việc chỉ để hoàn thành nhiệm vụ chứ không thấy được bức tranh lớn, từ đó dẫn đến suy giảm tinh thần và hiệu suất.
- Khó thu hút nhà đầu tư và đối tác: Các nhà đầu tư thông minh thường quan tâm đến tiềm năng dài hạn. Một doanh nghiệp chỉ tập trung vào “chạy nước rút” khó có thể thuyết phục được dòng vốn lớn và bền vững.
5. Vì sao giám đốc điều hành dễ rơi vào bẫy lợi nhuận ngắn hạn?
Có một số lý do khiến các giám đốc điều hành dễ mắc vào bẫy lợi nhuận ngắn hạn:
-
Áp lực từ các chỉ số KPI: CEO thường bị đánh giá thông qua kết quả quý hoặc năm, khiến họ buộc phải đưa ra các quyết định “làm đẹp sổ sách”.
-
Thời gian nhiệm kỳ ngắn: Với nhiệm kỳ từ 3–5 năm, CEO dễ có xu hướng tối đa hóa thành tích cá nhân thay vì nghĩ cho 10–20 năm tới.
-
Văn hóa doanh nghiệp chưa đề cao tầm nhìn: Khi toàn tổ chức chỉ chăm chăm nhìn vào con số ngắn hạn, việc theo đuổi tầm nhìn dài hạn sẽ bị xem là “xa vời”.
6. Làm sao để cân bằng giữa lợi nhuận ngắn hạn và tầm nhìn dài hạn?
- Thiết lập tầm nhìn chiến lược rõ ràng: Doanh nghiệp cần có một tuyên bố tầm nhìn mạnh mẽ, cụ thể và có tính truyền cảm hứng. Từ đó, toàn bộ hệ thống có thể bám sát để hành động đồng nhất.
- Điều chỉnh cơ chế đánh giá và thưởng: Thay vì chỉ dựa trên doanh thu hoặc lợi nhuận, hãy lồng ghép thêm tiêu chí phát triển bền vững, đổi mới sáng tạo, sự gắn kết nhân sự,…
- Đầu tư vào con người và công nghệ: Những khoản đầu tư này không sinh lời ngay nhưng là nền tảng để tạo đột phá trong tương lai. Một CEO cần đủ kiên định để không “hy sinh tương lai cho hiện tại”.
- Thường xuyên đánh giá lại chiến lược: Thế giới thay đổi nhanh chóng, vì vậy cần định kỳ rà soát lại tầm nhìn và điều chỉnh cho phù hợp, nhưng không được đánh mất giá trị cốt lõi.
7. Bài học từ những “cái tên lớn”
7.1. Thành công nhờ tầm nhìn dài hạn:
-
Amazon: Dù nhiều năm không có lãi, Jeff Bezos vẫn kiên định với tầm nhìn xây dựng đế chế thương mại điện tử, đặt khách hàng làm trung tâm. Kết quả là một trong những công ty có giá trị nhất thế giới.
-
Tesla: Elon Musk chấp nhận rủi ro, đầu tư mạnh tay vào R&D, vượt qua chỉ trích để biến Tesla thành người dẫn đầu trong ngành xe điện.
7.2. Thất bại do bẫy lợi nhuận ngắn hạn:
-
Nokia: Từng dẫn đầu thị trường điện thoại di động nhưng đã chậm thích ứng với xu hướng smartphone vì lo ngại mất doanh thu từ dòng sản phẩm cũ.
-
Kodak: Có công nghệ máy ảnh kỹ thuật số từ sớm nhưng không khai thác vì sợ ảnh hưởng đến lợi nhuận phim ảnh, cuối cùng bị đào thải khỏi cuộc chơi.
Kết luận
Tầm nhìn dài hạn không phải là điều xa xỉ, mà là yếu tố sống còn với bất kỳ doanh nghiệp nào. Một giám đốc điều hành thông minh và bản lĩnh là người biết cân bằng giữa hiện tại và tương lai, giữa lợi nhuận ngắn hạn và sự phát triển bền vững.
Đừng để doanh nghiệp trở thành nạn nhân của bẫy lợi nhuận ngắn hạn. Hãy dừng lại, nhìn xa hơn, và hành động vì tương lai – ngay từ hôm nay.
VITALITY CONSULTING PRACTICES GROUP
🏨 Địa chỉ: Tòa nhà Thiên Phước lầu 6, 244 Cống Quỳnh, Phường Phạm Ngũ Lão, Quận 1, TP.HCM.
☎️ Hotline: 0907 190 426 – 0904 311 606
📮 Facebook: https://www.facebook.com/profile.php?id=100091570474264
