Phương pháp SCAMPER là một công cụ brainstorming được sử dụng để tạo ra ý tưởng mới và sáng tạo. SCAMPER là viết tắt của 7 từ khóa trong quá trình tư duy: Substitute (Thay thế), Combine (Kết hợp), Adapt (Thích nghi), Modify (Sửa đổi), Put to other uses (Sử dụng cho mục đích khác), Eliminate (Loại bỏ) và Reverse (Đảo ngược/Sắp xếp lại). Trong bài viết này, chúng ta sẽ tìm hiểu về mỗi thành phần trong phương pháp SCAMPER và cách sử dụng nó trong quá trình brainstorming.
Thành phần trong Phương pháp SCAMPER
1, Thay thế (Substitute): Thay thế một phần tử hoặc yếu tố bằng một phần tử hoặc yếu tố khác có thể mang lại sự đột phá, sáng tạo và phát triển. Quá trình thay thế có thể giúp tạo ra sự đa dạng và tăng cường sự thay đổi trong một hệ thống hoặc quá trình. Thông qua việc thay thế, ta có thể khám phá các khả năng mới, tạo ra sự thay đổi đột phá và tạo ra những điều mới mẻ. Thay thế là một công cụ quan trọng trong việc nâng cao hiệu suất và tạo ra giá trị sáng tạo trong nhiều lĩnh vực khác nhau như khoa học, kỹ thuật, nghệ thuật và kinh doanh.
Những câu hỏi dưới đây sẽ là sự gợi ý tuyệt vời dành cho bạn khi bạn muốn mở rộng và phân tích sâu hơn vấn đề của mình:
- Có thể thay thế quy trình hiện tại bằng một quy trình đơn giản hơn không? Nếu có, thì quy trình đơn giản hơn sẽ như thế nào?
- Ai hoặc cái gì có thể được thay thế để tối ưu hóa kết quả hoặc cải thiện hiệu suất?
- Có thể thay đổi thời gian hoặc địa điểm để tăng tính linh hoạt và thuận tiện hơn không? Nếu có, thì thời gian và địa điểm mới sẽ là gì?
- Có thể thay thế các thiết bị hiện đại hơn để nâng cao hiệu quả và tiết kiệm thời gian không? Nếu có, thì các thiết bị hiện đại hơn sẽ là gì và làm thế nào để chúng có thể được áp dụng vào quy trình hiện tại?
- Có thể thay đổi cảm xúc hoặc thái độ để tạo ra một môi trường làm việc tích cực hơn không? Nếu có, thì cảm xúc và thái độ mới sẽ như thế nào và cách nào để thúc đẩy những thay đổi này?
2, Kết hợp (Combine): Kết hợp hai hoặc nhiều yếu tố lại với nhau để tạo ra một sản phẩm hoặc ý tưởng mới, mở rộng cơ hội và khả năng sáng tạo. Điều này có thể đồng nghĩa với việc kết hợp các ý kiến, quan điểm và khía cạnh khác nhau để tạo ra một hướng tiếp cận đa chiều và phong phú hơn về vấn đề cần giải quyết.
Những câu hỏi dưới đây sẽ là sự gợi ý tuyệt vời dành cho bạn khi bạn muốn mở rộng và phân tích sâu hơn vấn đề của mình:
- Có thể kết hợp những ý tưởng hoặc phương pháp nào khác để tạo ra một giải pháp mới?
- Có thể kết hợp các nguồn tài nguyên hoặc công nghệ khác nhau để tăng cường hiệu quả của sản phẩm hoặc dịch vụ?
- Có thể kết hợp các quan điểm hoặc quy tắc từ những lĩnh vực khác nhau để đưa ra một quyết định thông minh hơn?
- Có thể kết hợp các phương pháp phân tích và nghiên cứu khác nhau để hiểu rõ hơn về vấn đề đang được nghiên cứu?
3, Thích nghi (Adapt): Thích nghi hoặc áp dụng một ý tưởng hoặc sản phẩm đã tồn tại vào một ngữ cảnh hoặc lĩnh vực khác, đa dạng hóa và mở rộng phạm vi ứng dụng.
Ngoài những câu hỏi đã đề cập, có một số yếu tố khác mà bạn có thể xem xét để mở rộng và phân tích sâu hơn vấn đề của mình:
- Các ví dụ cụ thể và minh họa để làm rõ ý tưởng hoặc sản phẩm đã tồn tại và cách áp dụng chúng vào ngữ cảnh mới.
- Sự so sánh và đối chiếu với các trường hợp tương tự hoặc cùng lĩnh vực để hiểu rõ hơn về cách thích nghi và mở rộng phạm vi ứng dụng.
- Các nghiên cứu và tham khảo từ các nguồn uy tín để hỗ trợ và tăng cường ý kiến của bạn về việc thích nghi và áp dụng ý tưởng hoặc sản phẩm đã tồn tại.
4, Sửa đổi (Modify): Sửa đổi hoặc cải tiến một yếu tố hiện có để tạo ra sự khác biệt, nâng cao hiệu quả và độc đáo.
Đặt câu hỏi:
- Chúng tôi có thể sửa đổi sản phẩm/sản phẩm dịch vụ này như thế nào để tăng tính cạnh tranh hoặc giải quyết các vấn đề của khách hàng?
- Chúng ta có thể phóng đại hoặc thu nhỏ bất cứ điều gì về sản phẩm để cải thiện đề xuất giá trị của nó không?
- Chúng ta có thể tăng cường hoặc phóng đại bất kỳ khía cạnh nào để dẫn đến một cái gì đó mới không?
- Chúng ta có thể sửa đổi quy trình để cải thiện kết quả không?
5, Sử dụng cho mục đích khác (Put to other uses): Sử dụng một sản phẩm hoặc ý tưởng hiện có vào một mục đích hoàn toàn khác, tận dụng tiềm năng và sự linh hoạt của nó.
Đặt câu hỏi:
- Làm thế nào chúng tôi có thể tận dụng và tái sử dụng sản phẩm/sản phẩm dịch vụ này cho các mục đích khác nhau? Chẳng hạn, có thể áp dụng nó vào lĩnh vực mới hoặc sử dụng nó để tạo ra các sản phẩm phụ khác không?
- Chúng ta có thể khám phá những cách sáng tạo mới, chưa từng được xem xét trước đây để sử dụng mục này? Có thể áp dụng nó theo cách không ai nhìn thấy trước đây chưa?
- Chúng ta có thể tận dụng bất kỳ sản phẩm phụ hoặc chất thải nào từ sản phẩm này để tái sử dụng hoặc sử dụng chúng trong lĩnh vực khác không?
- Chúng ta có thể thay đổi và thực hiện những điều khác biệt với mặt hàng này? Có thể phát triển các tính năng mới, cải thiện hiệu suất hoặc thay đổi cách sử dụng không?
- Chúng ta có thể mở rộng và tiếp cận thị trường tiềm năng mới cho mặt hàng này không? Có thể nhắm đến nhóm khách hàng hoặc lĩnh vực mới mà chưa được khai thác trước đây không?
Loại bỏ (Eliminate): Đây là quá trình loại bỏ một yếu tố không cần thiết hoặc không có giá trị từ sản phẩm hoặc dịch vụ. Mục tiêu chính của việc này là tạo ra sự đơn giản hóa, làm cho công việc trở nên hiệu quả hơn, và tối ưu hóa quy trình làm việc.
Đặt câu hỏi gợi ý
- Chúng tôi có thể loại bỏ bất kỳ thành phần, tính năng hoặc phần nào của sản phẩm/sản phẩm dịch vụ này không? Điều này giúp chúng tôi định rõ những phần không cần thiết, giảm bớt khối lượng công việc và nâng cao hiệu quả.
- Chúng ta có thể loại bỏ một số bộ phận để tăng hiệu quả của chúng không? Đôi khi, việc đơn giản hóa có thể giúp cải thiện chất lượng sản phẩm hoặc dịch vụ.
- Chúng ta có thể loại bỏ bao nhiêu mà vẫn có một sản phẩm đang hoạt động? Điều này giúp chúng tôi tìm ra mức độ tối thiểu cần thiết để sản phẩm hoặc dịch vụ vẫn hoạt động tốt.
- Chúng ta có thể đạt được chức năng tương tự nếu chúng ta loại bỏ một phần cụ thể không? Điều này giúp chúng tôi tìm ra những phần thừa thãi và không cần thiết trong quá trình sản xuất.
- Chúng ta có thể làm cho sản phẩm nhỏ hơn, nhẹ hơn hoặc ít thứ hơn không? Điều này giúp chúng tôi tối ưu hóa kích thước và trọng lượng của sản phẩm, từ đó giảm chi phí và tăng lợi nhuận.
Đảo ngược/Sắp xếp lại (Reverse): Đây là phương pháp đảo ngược hoặc sắp xếp lại các yếu tố, thành phần của một sản phẩm dịch vụ nhằm tạo ra sự mới mẻ, đột phá và sáng tạo. Việc thay đổi cách sắp xếp, cách thức hoạt động có thể mở ra những góc nhìn mới, tiềm năng mới cho sản phẩm.
Đặt câu hỏi để tìm kiếm sự sáng tạo thông qua việc đảo ngược/sắp xếp lại:
- Chúng tôi có thể sắp xếp lại các thành phần hoặc phần của sản phẩm/sản phẩm dịch vụ này để tạo ra một sản phẩm/sản phẩm dịch vụ mới không? Đây là cách để kiểm tra xem liệu việc thay đổi vị trí, cấu trúc của các phần tử có thể tạo ra một sản phẩm với chức năng, giá trị mới không.
- Chúng ta có thể đảo ngược hoặc hoán đổi bất kỳ vai trò nào không? Có thể những vai trò, chức năng hiện tại có thể hoạt động tốt hơn nếu được đảo ngược hay hoán đổi.
- Chúng ta có thể đảo ngược quá trình không, và nó sẽ như thế nào nếu chúng ta làm như vậy? Đây là cách kiểm tra xem liệu việc thay đổi trình tự các bước làm việc có thể tạo ra hiệu quả mới không.
- Chúng ta có thể sắp xếp lại cấu trúc hiện tại để đạt được kết quả tốt hơn không? Thay đổi cấu trúc có thể mở ra những khả năng mới, giúp cải thiện hiệu suất của sản phẩm.
Hướng dẫn cách tiến hành Brainstorming với phương pháp SCAMPER
Để có thể áp dụng thành công phương pháp SCAMPER trong quá trình brainstorming, bạn có thể tham khảo và thực hiện theo các bước sau đây:
- Bước đầu tiên, bạn cần phải định nghĩa rõ ràng vấn đề hoặc ý tưởng mà bạn muốn brainstorm. Điều này bao gồm việc xác định mục tiêu, phạm vi và các yếu tố liên quan khác của vấn đề.
- Tiếp theo, bạn sẽ áp dụng từ khóa SCAMPER một cách tuần tự cho mỗi thành phần của vấn đề. Điều này bao gồm việc đặt ra các câu hỏi liên quan đến việc thay thế, kết hợp, điều chỉnh, sửa đổi, chuyển đổi, loại bỏ, và đảo ngược.
- Trong quá trình này, hãy ghi lại tất cả các ý tưởng hoặc giải pháp mới mà bạn nghĩ ra cho mỗi thành phần của vấn đề. Đừng ngần ngại ghi lại mọi ý tưởng, dù nó có vẻ điên rồ hay không.
- Cuối cùng, bạn sẽ xem xét và đánh giá tất cả các ý tưởng mà bạn đã ghi lại. Mục đích của bước này là để chọn ra những ý tưởng tiềm năng nhất, những ý tưởng mà bạn cho rằng có khả năng giải quyết vấn đề một cách hiệu quả nhất.
Ví dụ thực tế về động não sử dụng phương pháp SCAMPER
Ví dụ 1: Phát triển chiến lược marketing
Giả sử bạn đang phát triển một chiến lược marketing cho một sản phẩm mới. Bằng cách áp dụng phương pháp SCAMPER, bạn có thể:
- Thay thế phương thức tiếp thị hiện tại bằng một phương pháp tiếp thị mới và sáng tạo.
- Kết hợp các kênh tiếp thị khác nhau để tạo ra một chiến dịch tiếp thị đa kênh.
- Áp dụng chiến lược tiếp thị hiện có vào một thị trường hoàn toàn mới.
- Sửa đổi thông điệp tiếp thị để tăng cường tác động và hiệu quả.
- Sử dụng sản phẩm cho mục đích khác như tặng quà khuyến mãi hoặc cung cấp dịch vụ hỗ trợ cho khách hàng.
- Loại bỏ những yếu tố không cần thiết trong chiến lược tiếp thị để đơn giản hóa quy trình.
- Đảo ngược các bước trong quy trình tiếp thị để tạo ra một trải nghiệm mới cho khách hàng.
Ví dụ 2: Trong phát triển sản phẩm phần mềm
Khi phát triển một sản phẩm phần mềm, phương pháp SCAMPER cũng có thể được áp dụng:
- Thay thế công nghệ hoặc công cụ hiện tại bằng một công nghệ hoặc công cụ mới tiên tiến hơn.
- Kết hợp các tính năng hoặc chức năng khác nhau để tạo ra một sản phẩm phần mềm đa dạng và đặc biệt hơn.
- Áp dụng sản phẩm hiện có vào một ngữ cảnh hoặc lĩnh vực mới.
- Sửa đổi giao diện hoặc trải nghiệm người dùng để cải thiện sự tương tác và thu hút người dùng.
- Sử dụng sản phẩm phần mềm cho mục đích khác như quản lý dự án hoặc tổ chức thông tin.
- Loại bỏ tính năng không cần thiết hoặc gây rối để đơn giản hóa sản phẩm.
- Đảo ngược quy trình sử dụng sản phẩm để tạo ra một trải nghiệm mới và đột phá.
Kết luận
Phương pháp SCAMPER cung cấp một cách tiếp cận sáng tạo và đột phá trong quá trình brainstorming. Việc áp dụng từ khóa SCAMPER giúp tư duy mở rộng và tạo ra những ý tưởng mới cho việc thay đổi, kết hợp, thích nghi, sửa đổi, sử dụng lại, loại bỏ và đảo ngược. Sử dụng SCAMPER có thể giúp bạn phát triển chiến lược marketing, tạo ra sản phẩm mới hoặc cải thiện sản phẩm hiện có. Hãy thử áp dụng phương pháp này và khám phá sự sáng tạo của bạn!
