Trên thị trường lao động hiện nay, không hiếm gặp những tình huống gây hiểu nhầm về mức lương mà nhà tuyển dụng đưa ra trong các cuộc đàm phán. Một trong những hiểu lầm phổ biến nhất là khi nhà tuyển dụng đưa ra mức lương Gross, nhưng ứng viên lại hiểu nhầm đó là lương Net.
Hậu quả của sự hiểu nhầm này chính là việc người lao động nhận được một số tiền ít hơn rất nhiều so với kỳ vọng của họ, khi các khoản trừ thuế, bảo hiểm, và các khoản khấu trừ khác được áp dụng vào thu nhập. Đây không chỉ là vấn đề của một vài người mà là thực tế chung đang xảy ra với không ít người lao động, khiến họ cảm thấy hụt hẫng và thất vọng.
Vậy, các loại lương đó là gì? Làm thế nào để hiểu đúng và không bị thiệt trong các cuộc đàm phán lương? Để giải đáp những thắc mắc này, chúng ta cần cùng tìm hiểu về sự khác biệt giữa lương Gross và lương Net, những lợi ích và bất lợi của mỗi loại lương, và cách làm sao để người lao động có thể đàm phán lương hiệu quả.
1. Lương Gross Là Gì?
Hay còn gọi là lương tổng, là tổng thu nhập mà nhân viên nhận được trước khi các khoản khấu trừ bắt đầu được tính vào. Các khoản khấu trừ này bao gồm bảo hiểm xã hội (BHXH), bảo hiểm y tế (BHYT), bảo hiểm thất nghiệp (BHTN), và thuế thu nhập cá nhân (TNCN). Lương thường được sử dụng trong các hợp đồng lao động và thường được nhà tuyển dụng đưa ra khi thỏa thuận mức lương với ứng viên.
Ví dụ: Một người lao động có mức lương Gross là 20 triệu đồng, nhưng sau khi trừ đi các khoản bảo hiểm (thường là 10.5%) và thuế thu nhập cá nhân (nếu có), số tiền thực tế mà nhân viên nhận được sẽ ít hơn nhiều so với mức lương Gross.
Công thức tính lương Tổng:
Lương Gross = Lương Net + Các khoản trừ bảo hiểm và thuế
Lương tổng mang lại sự minh bạch, vì nhân viên có thể tự tính toán được thu nhập của mình sau khi đã trừ các khoản bảo hiểm và thuế. Mặc dù có vẻ đơn giản và dễ hiểu, nhưng người lao động cần phải nắm rõ các quy định về thuế và bảo hiểm để có thể hiểu đúng về số tiền thực nhận.
2. Lương Net Là Gì?
Là số tiền thực tế mà người lao động nhận được sau khi tất cả các khoản bảo hiểm xã hội, bảo hiểm y tế, bảo hiểm thất nghiệp và thuế thu nhập cá nhân đã được trừ đi. Đây là số tiền mà người lao động nhận vào tài khoản mỗi tháng và là khoản tiền mà họ có thể sử dụng cho các chi tiêu cá nhân.
Công thức tính lương Net:
Lương Net = Lương Gross – Các khoản bảo hiểm và thuế
Ví dụ: Nếu một người lao động mong muốn nhận 20 triệu đồng lương Net, thì mức lương Gross mà doanh nghiệp phải trả sẽ cao hơn, thường rơi vào khoảng từ 22 đến 23 triệu đồng, tùy thuộc vào các khoản bảo hiểm và thuế mà người lao động phải đóng.
Lương Net mang lại sự thoải mái vì người lao động biết chính xác số tiền mình sẽ nhận được vào cuối tháng mà không cần phải tính toán nhiều. Tuy nhiên, đối với các doanh nghiệp, việc trả lương Net có thể mang lại một số rủi ro nếu như họ tránh né việc đóng các khoản bảo hiểm và thuế đúng quy định. Điều này có thể ảnh hưởng đến quyền lợi của người lao động trong trường hợp họ cần sử dụng các chế độ bảo hiểm xã hội, bảo hiểm y tế, hoặc bảo hiểm thất nghiệp.
3. Doanh Nghiệp Nên Chọn Lương Gross Hay Lương Net?
Khi chọn giữa lương Gross và lương Net, các doanh nghiệp sẽ phải cân nhắc giữa sự minh bạch và sự thuận tiện cho người lao động. Mỗi loại lương đều có những ưu điểm và nhược điểm riêng.
3.1. Lương Gross – Minh Bạch, Rõ Ràng
Lương Gross là một lựa chọn phổ biến vì nó mang lại sự minh bạch trong việc tính toán thu nhập của người lao động. Khi nhân viên nhận lương Gross, họ có thể tự tính toán và hiểu rõ những khoản khấu trừ mà họ sẽ phải đóng vào bảo hiểm và thuế, từ đó tránh được sự bất ngờ khi nhận lương.
Ưu điểm của lương Gross là:
- Nhân viên tự chủ động tính toán thu nhập của mình. Nhân viên sẽ dễ dàng hiểu rõ về số tiền mình thực sự nhận được sau khi các khoản trừ được tính vào.
- Tăng tính minh bạch, giảm thiểu tranh chấp. Việc không phải qua một số hình thức tính toán phức tạp giúp cả doanh nghiệp và nhân viên tránh được các cuộc tranh cãi không đáng có về mức lương.
- Dễ dàng đàm phán lương khi có thay đổi chính sách thuế. Khi có sự thay đổi về thuế, việc tính toán lương Gross giúp dễ dàng điều chỉnh mức lương mà không làm ảnh hưởng quá nhiều đến quyền lợi của nhân viên.
3.2. Lương Net – Thoải Mái Nhưng Có Rủi Ro
Lương Net có thể mang lại sự thuận tiện cho nhân viên vì họ biết chính xác số tiền mình sẽ nhận được. Điều này đặc biệt hữu ích cho những người lao động không quen với các quy định thuế và bảo hiểm của Việt Nam, đặc biệt là đối với các nhân viên nước ngoài.
Tuy nhiên, việc sử dụng lương Net cũng tiềm ẩn một số rủi ro, đặc biệt nếu doanh nghiệp không thực hiện đúng nghĩa vụ đóng bảo hiểm và thuế đầy đủ:
- Nhân viên biết trước mình nhận bao nhiêu. Đây là một lợi ích lớn đối với nhân viên vì họ không cần phải lo lắng về các khoản trừ thuế hay bảo hiểm.
- Phù hợp với nhân viên nước ngoài. Các nhân viên nước ngoài có thể không quen với các quy định thuế và bảo hiểm của Việt Nam, vì vậy việc trả lương Net sẽ giúp họ dễ dàng nắm bắt mức thu nhập thực tế.
- Tuy nhiên, rủi ro cao nếu doanh nghiệp tránh đóng BHXH: Khi doanh nghiệp chỉ trả lương Net và không đóng đầy đủ bảo hiểm xã hội, bảo hiểm y tế cho nhân viên, người lao động có thể bị thiệt hại về quyền lợi khi cần sử dụng các chế độ bảo hiểm hoặc nhận chế độ hưu trí.
4. Làm Sao Để Đàm Phán Lương Hiệu Quả?
Để đàm phán lương hiệu quả và tránh hiểu nhầm về các loại lương, người lao động cần phải hiểu rõ về các khoản khấu trừ cũng như các chế độ bảo hiểm và thuế mà họ sẽ phải đóng.
4.1. Người lao động cần hỏi rõ về mức lương
Khi đàm phán lương với nhà tuyển dụng, hãy yêu cầu họ làm rõ liệu mức lương được đề cập là lương Gross hay lương Net. Điều này sẽ giúp bạn có cái nhìn chính xác về số tiền mà bạn thực sự sẽ nhận được.
4.2. Tính toán kỹ lưỡng các khoản khấu trừ
Nếu bạn biết mình sẽ nhận mức lương, hãy tính toán kỹ lưỡng các khoản bảo hiểm, thuế và các khoản trừ khác để biết chính xác số tiền thực tế mình sẽ nhận được. Nếu bạn nhận lương Net, bạn có thể yêu cầu nhà tuyển dụng cung cấp thông tin chi tiết về các khoản bảo hiểm và thuế mà họ sẽ đóng cho bạn.
4.3. Thương lượng mức lương phù hợp
Khi bạn biết chính xác các khoản khấu trừ và các nghĩa vụ tài chính mà mình phải chịu, bạn có thể thương lượng mức lương sao cho hợp lý và phù hợp với nhu cầu và mong muốn của mình.
Lời Kết
Lương Gross và lương Net đều có những ưu điểm và nhược điểm riêng. Việc hiểu rõ sự khác biệt giữa chúng và biết cách đàm phán lương một cách hiệu quả sẽ giúp người lao động tránh được những sai lầm đáng tiếc và bảo vệ quyền lợi của mình cũng như rõ ràng trong vấn đề nhân sự của công ty.
Trong quá trình đàm phán, hãy luôn yêu cầu sự minh bạch và rõ ràng về các khoản lương và khấu trừ để đảm bảo bạn nhận được mức lương đúng với giá trị công sức mà bạn đã bỏ ra.
VITALITY CONSULTING PRACTICES GROUP
🏨 Địa chỉ: Tòa nhà Thiên Phước lầu 6, 244 Cống Quỳnh, Phường Phạm Ngũ Lão, Quận 1, TP.HCM.
☎️ Hotline: 0907 190 426 – 0904 311 606
📮 Facebook: https://www.facebook.com/profile.php?id=100091570474264
