Kỹ năng huấn luyện đang dần trở thành năng lực bắt buộc đối với mọi quản lý cấp trung trong tổ chức hiện đại. Trong bối cảnh cạnh tranh khốc liệt và biến động liên tục, doanh nghiệp không chỉ cần những nhân sự giỏi, mà còn cần những đội ngũ có khả năng học tập liên tục, tự phát triển và đồng hành bền vững. Việc trang bị kỹ năng huấn luyện giúp quản lý không chỉ truyền đạt kiến thức mà còn khơi dậy tiềm năng, thúc đẩy sự trưởng thành của nhân viên.
Không giống các buổi đào tạo truyền thống, huấn luyện là quá trình tương tác hai chiều, nơi người quản lý đóng vai trò là người gợi mở, lắng nghe và đồng hành. Từ đó, nhân viên tiềm năng được trao quyền, chủ động phát triển năng lực chuyên môn và kỹ năng mềm, góp phần nâng cao hiệu suất tổ chức một cách bền vững.
1. Quản lý cấp trung: Vai trò then chốt trong chiến lược phát triển đội ngũ
Quản lý cấp trung là cầu nối giữa chiến lược của ban lãnh đạo và hoạt động thực tế của nhân viên. Họ không chỉ quản lý công việc mà còn là người định hướng, phát triển và giữ chân nhân sự tiềm năng. Trong mô hình quản trị hiện đại, các quản lý cấp trung được kỳ vọng trở thành “người huấn luyện tại chỗ” – giúp nhân viên khai phá năng lực, vượt qua thách thức và tự chịu trách nhiệm với con đường phát triển của mình.
Các khảo sát toàn cầu từ Gallup và McKinsey cho thấy, những tổ chức đầu tư vào năng lực huấn luyện của cấp trung thường có tỷ lệ giữ chân nhân viên cao hơn 20–30%, khả năng thích ứng tổ chức tốt hơn trong thời kỳ khủng hoảng, và xây dựng được đội ngũ kế thừa vững chắc cho các vị trí lãnh đạo.
Điều này đồng nghĩa rằng, để nâng cao hiệu suất và tính bền vững của nguồn lực, doanh nghiệp cần nâng cấp vai trò của quản lý từ người giám sát sang người phát triển con người – và huấn luyện chính là chiếc cầu nối quan trọng nhất.
2. Kỹ năng huấn luyện: Những năng lực cốt lõi mà quản lý cần nắm vững
Kỹ năng huấn luyện không chỉ là khả năng chia sẻ kiến thức mà còn là nghệ thuật dẫn dắt, khơi gợi và xây dựng mối quan hệ tin tưởng với nhân viên. Một quản lý cấp trung muốn huấn luyện hiệu quả cần hội tụ 5 năng lực chính:
-
Lắng nghe chủ động: Không ngắt lời, không vội phán xét, chú tâm vào cảm xúc và động lực phía sau lời nói của nhân viên.
-
Đặt câu hỏi mở: Không đưa ra giải pháp ngay lập tức mà khơi gợi để nhân viên tự phân tích vấn đề, từ đó tự tìm ra hướng đi.
-
Phản hồi xây dựng: Góp ý cụ thể, tích cực, tập trung vào hành vi chứ không chỉ trích cá nhân.
-
Đồng hành và theo dõi: Huấn luyện là một chu trình, không dừng lại ở một buổi nói chuyện. Quản lý cần theo sát tiến độ và tạo điều kiện hỗ trợ.
-
Trao quyền phù hợp: Tin tưởng và trao cơ hội cho nhân viên thử thách bản thân trong giới hạn an toàn, từ đó phát triển bền vững.
Việc thành thạo các kỹ năng này sẽ giúp nhà quản lý phát triển đội ngũ hiệu quả, tăng cường sự gắn kết và tạo ra một môi trường học tập chủ động trong tổ chức.
3. Phát triển đội ngũ: Huấn luyện khác gì với đào tạo truyền thống?
Phát triển đội ngũ không thể chỉ dựa vào các buổi đào tạo mang tính lý thuyết, một chiều. Sự khác biệt lớn nhất giữa huấn luyện và đào tạo nằm ở mục tiêu và phương pháp:
| Tiêu chí | Đào tạo | Huấn luyện |
|---|---|---|
| Mục tiêu | Truyền đạt kiến thức kỹ thuật | Phát triển tư duy và hành vi |
| Cách tiếp cận | Người dạy là trung tâm | Người học là trung tâm |
| Thời gian | Ngắn hạn | Liên tục, theo quá trình |
| Tác động | Ngắn hạn, dễ quên | Dài hạn, gắn liền hành vi thực tiễn |
| Vai trò người quản lý | Người tổ chức, giám sát | Người dẫn dắt, hỗ trợ, phản hồi |
Từ đó có thể thấy, để xây dựng một đội ngũ kế thừa chất lượng, huấn luyện là giải pháp chiến lược giúp nhân viên không chỉ “làm được việc” mà còn tự tin, chủ động, sáng tạo và gắn bó lâu dài với tổ chức.
4. Lộ trình xây dựng văn hóa huấn luyện tại phòng ban và doanh nghiệp
Kỹ năng huấn luyện không thể phát triển trong một sớm một chiều, và cũng không chỉ dựa vào nỗ lực cá nhân. Doanh nghiệp cần có lộ trình cụ thể để xây dựng văn hóa huấn luyện, bắt đầu từ quản lý cấp trung, lan tỏa đến toàn bộ tổ chức.
Gợi ý các bước triển khai hiệu quả:
-
Đánh giá hiện trạng năng lực huấn luyện của đội ngũ quản lý cấp trung.
-
Tổ chức đào tạo chuyên sâu về kỹ năng huấn luyện, lắng nghe, phản hồi, kỹ thuật đặt câu hỏi, v.v.
-
Thiết kế quy trình huấn luyện 1-1 định kỳ, từ trưởng nhóm đến nhân viên tiềm năng.
-
Thiết lập KPI cho hoạt động huấn luyện, ví dụ: số giờ coach/tháng, tỷ lệ nhân viên phát triển năng lực, mức độ hài lòng sau huấn luyện.
-
Tạo môi trường hỗ trợ, khuyến khích chia sẻ các case huấn luyện thành công trong nội bộ.
-
Đưa huấn luyện vào chiến lược phát triển nhân sự và văn hóa doanh nghiệp.
Khi huấn luyện trở thành một phần thói quen và trách nhiệm của người quản lý, doanh nghiệp sẽ thấy rõ hiệu suất nhân viên tăng, tinh thần trách nhiệm mạnh mẽ hơn, và năng lực lãnh đạo kế thừa được chuẩn bị vững vàng.
5. Quản lý cấp trung huấn luyện nhân viên tiềm năng: Những thách thức và cách vượt qua
Quản lý cấp trung khi bắt đầu áp dụng kỹ năng huấn luyện thường gặp nhiều rào cản:
-
Thiếu thời gian do công việc vận hành quá tải
-
Chưa tự tin về khả năng huấn luyện hoặc lo sợ đưa ra lời khuyên sai
-
Nhân viên không cởi mở hoặc thiếu chủ động
-
Văn hóa doanh nghiệp chưa coi trọng việc huấn luyện
Tuy nhiên, để vượt qua các thách thức này, nhà quản lý có thể:
-
Ưu tiên thời gian huấn luyện như một phần công việc chính, chứ không phải việc “làm thêm”.
-
Bắt đầu bằng việc lắng nghe và đặt câu hỏi, thay vì cố “trở thành chuyên gia”.
-
Tạo sự tin tưởng bằng tính nhất quán, bảo mật và không phán xét.
-
Gợi mở tiềm năng thay vì ép buộc, từ đó xây dựng sự tự giác của nhân viên.
-
Tham gia cộng đồng quản lý học hỏi lẫn nhau, chia sẻ trải nghiệm và nhận phản hồi.
Một nhà quản lý cấp trung có kỹ năng huấn luyện tốt sẽ tạo ra vòng xoay tích cực: nhân viên phát triển – hiệu suất tăng – tinh thần đội ngũ mạnh – chính bản thân quản lý cũng được phát triển cùng.
Kết luận: Huấn luyện là công cụ chiến lược của nhà quản lý hiện đại
Kỹ năng huấn luyện, khi được triển khai đúng cách, chính là chìa khóa giúp quản lý cấp trung trở thành người dẫn dắt thực thụ, không chỉ vận hành hiệu quả mà còn phát triển đội ngũ một cách bền vững. Trong thời đại mà năng lực học tập và chuyển đổi ngày càng quan trọng, tổ chức nào tạo được văn hóa huấn luyện mạnh mẽ sẽ giữ vững lợi thế cạnh tranh lâu dài.
Đầu tư vào huấn luyện là đầu tư cho tương lai – không chỉ cho đội ngũ nhân viên tiềm năng, mà còn cho chính những nhà quản lý đang ngày càng giữ vai trò trung tâm trong sự thay đổi của tổ chức.
VITALITY CONSULTING PRACTICES GROUP
🏨 Địa chỉ: Tòa nhà Thiên Phước lầu 6, 244 Cống Quỳnh, Phường Phạm Ngũ Lão, Quận 1, TP.HCM.
☎️ Hotline: 0907 190 426 – 0904 311 606
📮 Facebook: https://www.facebook.com/profile.php?id=100091570474264
