IFRS (International Financial Reporting Standards – Chuẩn mực Báo cáo Tài chính Quốc tế) không chỉ đơn thuần là bộ nguyên tắc kế toán dùng để lập báo cáo tài chính minh bạch, nhất quán và có thể so sánh giữa các quốc gia. Trong bối cảnh toàn cầu hóa và cạnh tranh xuyên biên giới, IFRS đã và đang trở thành yếu tố định hình lại toàn diện chiến lược tài chính của doanh nghiệp – từ cấu trúc vốn, quản trị rủi ro, định giá tài sản, đến quyết định đầu tư và huy động vốn.
Tại Việt Nam, quá trình chuyển đổi sang IFRS đã được khởi động mạnh mẽ theo lộ trình đến năm 2025 – đánh dấu bước ngoặt lớn trong cách doanh nghiệp tiếp cận thông tin tài chính. Nhưng IFRS không chỉ là một bài toán kỹ thuật cho phòng kế toán, mà là một cú hích chiến lược đối với ban lãnh đạo tài chính, CFO và CEO. Dưới đây là các tác động cụ thể của IFRS đến định hướng và vận hành chiến lược tài chính doanh nghiệp.
1. IFRS và việc tái cấu trúc báo cáo tài chính
IFRS tạo ra một cấu trúc báo cáo tài chính hoàn toàn mới so với hệ thống kế toán truyền thống tại Việt Nam (VAS – Vietnamese Accounting Standards). Sự khác biệt nằm ở tính trọng yếu, việc ghi nhận doanh thu, phân loại tài sản, ghi nhận các công cụ tài chính và đặc biệt là nguyên tắc “bản chất hơn hình thức” (substance over form).
Sự thay đổi này dẫn đến việc doanh nghiệp phải tái cấu trúc cách thức trình bày thông tin tài chính, điều chỉnh lại các dòng mục quan trọng trên bảng cân đối kế toán, báo cáo kết quả kinh doanh và lưu chuyển tiền tệ. Khi thông tin tài chính được trình bày đầy đủ, minh bạch, sát với giá trị thực, nó trở thành nền tảng vững chắc để đưa ra quyết định chiến lược.
Tác động chiến lược từ sự thay đổi này bao gồm:
-
Đánh giá lại giá trị tài sản và nợ phải trả theo giá trị hợp lý (fair value).
-
Thay đổi cách ghi nhận doanh thu theo IFRS 15 – có thể dẫn tới việc dồn hoặc giãn doanh thu theo hợp đồng.
-
Hiểu đúng chi phí thuê tài sản theo IFRS 16, giúp xác định chính xác cấu trúc vốn.
-
Nhận diện đúng và đầy đủ rủi ro tài chính nhờ IFRS 7 và IFRS 9.
Kết quả là, các quyết định về đầu tư, sáp nhập, huy động vốn, và phân bổ nguồn lực trong doanh nghiệp sẽ được thiết lập dựa trên dữ liệu thực tế hơn và chính xác hơn.
2. IFRS định hình lại chiến lược huy động vốn và niêm yết
Chiến lược tài chính của một doanh nghiệp không thể tách rời khỏi kế hoạch huy động vốn – từ vốn vay đến vốn chủ sở hữu. Trong bối cảnh thị trường tài chính toàn cầu mở rộng, việc doanh nghiệp muốn niêm yết tại thị trường quốc tế hoặc tiếp cận các dòng vốn ngoại là xu thế tất yếu. Và IFRS chính là “ngôn ngữ bắt buộc” để doanh nghiệp có thể nói chuyện với nhà đầu tư quốc tế.
Khi áp dụng IFRS:
-
Doanh nghiệp có thể tiếp cận các nguồn vốn quốc tế, đặc biệt từ các quỹ đầu tư, tổ chức tín dụng đa quốc gia, hoặc phát hành trái phiếu nước ngoài.
-
Các thông tin tài chính đáng tin cậy hơn giúp tăng điểm tín nhiệm tín dụng và cải thiện khả năng đàm phán với ngân hàng.
-
Việc định giá doanh nghiệp cũng trở nên minh bạch, hợp lý, sát với giá trị thị trường – là yếu tố quan trọng trong IPO hoặc gọi vốn vòng tiếp theo.
Đặc biệt, với các tập đoàn đang có kế hoạch niêm yết chéo (cross-border listing) hoặc tham gia chuỗi cung ứng toàn cầu, IFRS không còn là lựa chọn mà là điều kiện tiên quyết để đủ điều kiện tham gia sân chơi lớn.
3. IFRS và vai trò trong quản trị rủi ro tài chính
IFRS không chỉ hỗ trợ việc ghi nhận tài sản – công nợ mà còn cung cấp khung khổ mạnh mẽ cho quản trị rủi ro tài chính, đặc biệt là các rủi ro liên quan đến công cụ tài chính, biến động tỷ giá, lãi suất hay giá hàng hóa đầu vào.
Các chuẩn mực như IFRS 9 (Công cụ tài chính), IFRS 7 (Tiết lộ rủi ro tài chính), yêu cầu doanh nghiệp phải phân loại rõ các tài sản tài chính, ghi nhận tổn thất tín dụng dự kiến (expected credit loss), và trình bày cụ thể các rủi ro liên quan.
Đối với chiến lược tài chính, điều này giúp:
-
Nâng cao khả năng dự báo và phòng ngừa rủi ro biến động dòng tiền.
-
Xây dựng chiến lược phòng ngừa rủi ro (hedging strategy) đúng bản chất giao dịch.
-
Tái cơ cấu danh mục đầu tư tài chính và tín dụng nội bộ.
-
Cải thiện khả năng quản lý nguồn vốn lưu động và tối ưu hóa chi phí tài chính.
Nhờ đó, CFO và Giám đốc tài chính có thể xây dựng một nền tảng quản trị rủi ro chủ động – không chỉ phản ứng với rủi ro, mà còn định hình trước chiến lược để phòng tránh tổn thất lớn trong môi trường kinh doanh biến động.
4. IFRS hỗ trợ chiến lược đầu tư và sáp nhập doanh nghiệp (M&A)
Chiến lược tài chính trong bối cảnh tăng trưởng không thể thiếu hoạt động M&A (Mergers and Acquisitions – Sáp nhập & Mua lại). Và IFRS đóng vai trò rất quan trọng trong quá trình này khi giúp các bên định giá doanh nghiệp một cách minh bạch và có cơ sở hơn.
Trong môi trường IFRS:
-
Các khoản mục tài sản vô hình (thương hiệu, quyền khai thác, phần mềm…) được đánh giá đúng giá trị, không bị che khuất như trong VAS.
-
Tài sản và nghĩa vụ nợ tiềm tàng được công khai, giúp bên mua có đủ thông tin để ra quyết định đầu tư.
-
Doanh nghiệp áp dụng IFRS có thể so sánh trực tiếp với đối thủ quốc tế – thuận lợi khi được định giá bởi nhà đầu tư toàn cầu.
-
IFRS 3 (Hợp nhất kinh doanh) cung cấp khuôn khổ ghi nhận thương vụ M&A minh bạch, chuẩn mực, tránh các rủi ro kế toán sau sáp nhập.
Việc chuyển đổi sang IFRS sớm giúp doanh nghiệp sẵn sàng hơn trong việc trở thành đối tượng mua – bán hấp dẫn trên thị trường vốn quốc tế, và mở rộng quy mô thông qua các thương vụ chiến lược.
5. IFRS thúc đẩy quản trị hiệu quả và ra quyết định chiến lược
Cuối cùng, IFRS không chỉ giúp doanh nghiệp “báo cáo” tốt hơn, mà còn giúp ra quyết định tài chính tốt hơn. Việc cung cấp dữ liệu tài chính sát thực tế, cập nhật theo giá trị hợp lý và xuyên suốt giữa các bộ phận kế toán – tài chính – chiến lược giúp doanh nghiệp:
-
Đánh giá hiệu quả hoạt động theo dòng tiền chứ không chỉ lợi nhuận kế toán.
-
So sánh hiệu suất giữa các đơn vị thành viên nhờ tính nhất quán trong báo cáo hợp nhất.
-
Phát hiện sớm điểm yếu trong cấu trúc chi phí hoặc hiệu suất tài sản.
-
Phân tích kịch bản tài chính dựa trên các biến động thị trường thực tế hơn.
Nói cách khác, IFRS giúp “tài chính hóa” chiến lược – nghĩa là mọi quyết định chiến lược của doanh nghiệp đều có thể lượng hóa thành dòng tiền, rủi ro, và giá trị gia tăng cụ thể. Điều này giúp CEO và CFO có thêm công cụ mạnh để ra quyết định chính xác, kịp thời trong bối cảnh kinh doanh thay đổi nhanh chóng.
Kết luận: IFRS – Từ chuẩn mực kế toán đến đòn bẩy chiến lược tài chính
IFRS không còn là câu chuyện riêng của kế toán trưởng hay phòng tài chính. Đó là ngôn ngữ toàn cầu hóa, là tiêu chuẩn để doanh nghiệp vươn ra thế giới, và quan trọng nhất – là đòn bẩy cho chiến lược tài chính hiện đại.
Trong thời đại số, minh bạch và chuẩn mực trở thành lợi thế cạnh tranh. Doanh nghiệp nào chủ động chuyển đổi sớm sang IFRS không chỉ tuân thủ quy định, mà còn sở hữu một công cụ chiến lược để cải thiện hiệu quả tài chính, thu hút vốn, tối ưu rủi ro và tăng trưởng bền vững.
IFRS không đơn giản là bộ luật kế toán mới – mà là hành trình chuyển đổi tư duy tài chính cho tương lai. Và mỗi bước đi hôm nay sẽ định hình vị thế doanh nghiệp ngày mai.
VITALITY CONSULTING PRACTICES GROUP
🏨 Địa chỉ: Tòa nhà Thiên Phước lầu 6, 244 Cống Quỳnh, Phường Phạm Ngũ Lão, Quận 1, TP.HCM.
☎️ Hotline: 0907 190 426 – 0904 311 606
📮 Facebook: https://www.facebook.com/profile.php?id=100091570474264
