Trong bối cảnh toàn cầu đang hướng tới sự minh bạch, trách nhiệm xã hội và phát triển bền vững, mối quan hệ giữa IFRS và ESG (Environmental, Social, Governance) ngày càng trở thành tâm điểm của các nhà đầu tư, nhà quản lý và cơ quan quản lý tài chính. Khi các doanh nghiệp được kỳ vọng không chỉ báo cáo kết quả tài chính mà còn công bố các yếu tố phi tài chính, thì việc chuẩn hóa các nguyên tắc kế toán và công bố ESG trở nên thiết yếu.
IFRS và ESG không còn là hai khái niệm tách biệt. Việc tích hợp các chuẩn mực kế toán quốc tế IFRS vào quá trình báo cáo phát triển bền vững đã và đang đặt nền móng cho một hệ thống tài chính xanh toàn diện, minh bạch và dễ kiểm chứng hơn. Cùng điểm qua những tác động chính và định hướng trong thời gian tới.
1. IFRS và ESG: Sự kết nối ngày càng sâu giữa tài chính và phát triển bền vững
IFRS và ESG đang hội tụ tại điểm chung là nhu cầu minh bạch thông tin để ra quyết định tài chính dài hạn. Trước đây, báo cáo tài chính chỉ tập trung vào số liệu kế toán truyền thống, trong khi các yếu tố môi trường, xã hội và quản trị thường nằm ngoài phạm vi kế toán. Tuy nhiên, với sự ra đời của IFRS Sustainability Disclosure Standards – đặc biệt là IFRS S1 (yêu cầu chung về công bố thông tin bền vững) và IFRS S2 (tập trung vào rủi ro khí hậu) – mối liên hệ giữa báo cáo tài chính và báo cáo phát triển bền vững ngày càng rõ ràng.
Các tiêu chuẩn này yêu cầu doanh nghiệp phải giải thích cụ thể cách các yếu tố ESG ảnh hưởng đến mô hình kinh doanh, chiến lược, dòng tiền, và hiệu quả hoạt động. Điều này buộc các CFO và nhà quản lý tài chính phải mở rộng vai trò để tích hợp dữ liệu phi tài chính vào hệ thống kế toán doanh nghiệp.
Đây là bước tiến lớn giúp giảm thiểu tình trạng “greenwashing” (tẩy xanh), đồng thời nâng cao độ tin cậy của tài chính xanh trên toàn cầu.
2. Báo cáo phát triển bền vững: Từ tự nguyện đến bắt buộc theo chuẩn IFRS
Báo cáo phát triển bền vững từng là một hoạt động mang tính tự nguyện hoặc chỉ mang tính hình thức. Tuy nhiên, xu hướng toàn cầu đang dịch chuyển sang mô hình bắt buộc, với yêu cầu chi tiết, chuẩn hóa và có thể kiểm toán độc lập. IFRS, thông qua Ủy ban Chuẩn mực Bền vững Quốc tế (ISSB), đang đóng vai trò trung tâm trong việc định hình bộ khung toàn cầu cho việc công bố thông tin ESG.
Cụ thể, các chuẩn mực IFRS S1 và S2 sẽ có hiệu lực từ năm tài chính 2024 tại nhiều quốc gia, trong đó yêu cầu các doanh nghiệp niêm yết và có quy mô lớn phải trình bày rõ:
-
Tác động của rủi ro và cơ hội ESG đến dòng tiền và giá trị doanh nghiệp.
-
Các chỉ số đo lường hiệu suất ESG theo ngành nghề cụ thể.
-
Cách doanh nghiệp quản lý các rủi ro ESG quan trọng.
Như vậy, báo cáo phát triển bền vững không còn là “báo cáo thêm”, mà sẽ là phần không thể tách rời trong hệ sinh thái báo cáo tài chính chuẩn mực.
3. Tài chính xanh: Tăng tính minh bạch và hiệu quả nhờ chuẩn IFRS
Tài chính xanh là dòng vốn hướng đến các dự án và doanh nghiệp có đóng góp tích cực cho môi trường, như năng lượng tái tạo, giao thông xanh, hay kinh tế tuần hoàn. Tuy nhiên, trước đây, việc xác định một khoản đầu tư “xanh thật” rất khó vì thiếu chuẩn mực rõ ràng và thông tin không đồng nhất.
IFRS với vai trò tiên phong trong xây dựng chuẩn mực công bố ESG đã mở ra cơ hội để các nhà đầu tư, ngân hàng và tổ chức tài chính đánh giá đúng rủi ro môi trường và xác định giá trị thực của các hoạt động xanh.
Ví dụ: Một công ty sản xuất có thể báo cáo giảm 30% lượng khí thải CO2, song không có khung chuẩn để so sánh hay chứng minh độ tin cậy. Khi áp dụng IFRS S2, các chỉ tiêu này sẽ phải tuân thủ nguyên tắc kế toán, có kiểm toán và minh bạch phương pháp tính toán.
Điều này tạo ra một “ngôn ngữ chung” giữa doanh nghiệp và nhà đầu tư, tăng hiệu quả phân bổ vốn và phát triển tài chính xanh trên quy mô toàn cầu.
4. Vai trò của IFRS trong việc hỗ trợ các giám đốc tài chính chuyển mình
IFRS và ESG đang tạo ra một làn sóng chuyển dịch lớn trong vai trò của các giám đốc tài chính (CFO) và phòng tài chính kế toán. Không chỉ dừng lại ở việc lập báo cáo tài chính, họ giờ đây trở thành người điều phối chính trong công tác đo lường, tổng hợp và công bố các chỉ số phát triển bền vững.
Để thích ứng, các CFO cần:
-
Nắm rõ nội dung và cách áp dụng chuẩn mực IFRS S1, S2.
-
Hợp tác chặt chẽ với bộ phận ESG, pháp lý và quản trị rủi ro.
-
Đầu tư hệ thống dữ liệu và nền tảng công nghệ tích hợp.
-
Đào tạo nhân sự về nguyên tắc kế toán áp dụng cho các yếu tố phi tài chính.
Việc tích hợp ESG vào báo cáo tài chính không chỉ giúp doanh nghiệp tuân thủ mà còn là cơ hội nâng cao năng lực phân tích, dự báo và chiến lược hóa rủi ro – điều thiết yếu trong bối cảnh kinh doanh bất định như hiện nay.
5. IFRS và ESG trong tương lai: Tạo nền tảng cho nền kinh tế bền vững
IFRS và ESG sẽ ngày càng hòa quyện và trở thành một phần cốt lõi trong chiến lược phát triển của mọi doanh nghiệp. Tương lai của báo cáo tài chính sẽ không còn tách biệt giữa số liệu kế toán và dữ liệu bền vững, mà là một hệ thống báo cáo tích hợp, phản ánh toàn diện giá trị dài hạn và mức độ ảnh hưởng của doanh nghiệp tới xã hội, môi trường.
Một số dự đoán cho giai đoạn tới:
-
Các quốc gia sẽ sớm chấp nhận IFRS S1, S2 như chuẩn bắt buộc đối với doanh nghiệp niêm yết.
-
Các thị trường tài chính sẽ ưu tiên dòng vốn cho những doanh nghiệp có công bố ESG đạt chuẩn.
-
Các chỉ số ESG sẽ trở thành tiêu chí đánh giá năng lực cạnh tranh bên cạnh lợi nhuận.
-
Tích hợp ESG vào định giá doanh nghiệp, quản trị rủi ro và cả chiến lược IPO.
Từ đây, báo cáo phát triển bền vững sẽ không còn là “một báo cáo cho đẹp”, mà trở thành yếu tố sống còn đối với mọi tổ chức, tạo nền tảng vững chắc cho nền tài chính xanh và sự phát triển kinh tế bền vững.
Kết luận: IFRS và ESG – Bước chuyển hóa chiến lược cho doanh nghiệp hiện đại
Sự kết hợp giữa IFRS và ESG không chỉ là yêu cầu tuân thủ mà còn mở ra một cơ hội tái định vị vai trò của tài chính trong xây dựng doanh nghiệp bền vững. Khi báo cáo phát triển bền vững được chuẩn hóa, minh bạch và tích hợp vào hệ thống kế toán – doanh nghiệp sẽ có lợi thế rõ rệt trong thu hút vốn, niềm tin từ thị trường và khả năng ứng phó với biến động toàn cầu.
Trong thời đại của khủng hoảng khí hậu, bất ổn xã hội và chuyển đổi số, doanh nghiệp nào nhanh chóng áp dụng chuẩn mực IFRS trong công bố ESG – doanh nghiệp đó sẽ giữ vững vị thế dẫn đầu trong nền kinh tế xanh và bền vững.
VITALITY CONSULTING PRACTICES GROUP
🏨 Địa chỉ: Tòa nhà Thiên Phước lầu 6, 244 Cống Quỳnh, Phường Phạm Ngũ Lão, Quận 1, TP.HCM.
☎️ Hotline: 0907 190 426 – 0904 311 606
📮 Facebook: https://www.facebook.com/profile.php?id=100091570474264
