IFRS 5 – Các doanh nghiệp cần tuân thủ các chuẩn mực kế toán quốc tế để đảm bảo tính minh bạch và chính xác trong báo cáo tài chính. Một trong những chuẩn mực quan trọng trong việc báo cáo tài chính là IFRS 5, quy định về việc xử lý tài sản dài hạn để bán và chấm dứt hoạt động. IFRS 5 cung cấp hướng dẫn cụ thể về cách thức ghi nhận, đo lường và trình bày các tài sản dài hạn khi doanh nghiệp có ý định bán hoặc khi các hoạt động của doanh nghiệp bị chấm dứt.
Trong bài viết này, chúng ta sẽ đi sâu vào việc tìm hiểu IFRS 5, những quy định chính của chuẩn mực này, cách thức áp dụng trong thực tế, và tác động của nó đến các báo cáo tài chính của doanh nghiệp.
1. Giới thiệu về IFRS 5
IFRS 5 – Tài sản dài hạn để bán và chấm dứt hoạt động được ban hành bởi Ủy ban Chuẩn mực Kế toán Quốc tế (IASB) và có hiệu lực từ ngày 1 tháng 1 năm 2005. Mục tiêu của chuẩn mực này là cung cấp hướng dẫn về việc xử lý các tài sản dài hạn mà doanh nghiệp dự định bán hoặc các hoạt động mà doanh nghiệp sẽ chấm dứt trong tương lai gần. Theo IFRS 5, các tài sản dài hạn này cần được phân loại là tài sản để bán và phải được trình bày riêng biệt trên báo cáo tài chính.
Một trong những điều quan trọng mà IFRS 5 nhấn mạnh là việc xử lý tài sản và hoạt động của doanh nghiệp khi những tài sản này không còn tiếp tục được sử dụng trong sản xuất và cung cấp dịch vụ, hoặc khi doanh nghiệp quyết định không tiếp tục các hoạt động đó nữa.
2. Các khái niệm cơ bản trong IFRS 5
Để hiểu rõ hơn về IFRS 5, chúng ta cần làm rõ một số khái niệm cơ bản:
2.1. Tài sản dài hạn để bán (Assets held for sale)
Theo IFRS 5, tài sản dài hạn để bán là tài sản mà doanh nghiệp có ý định bán trong tương lai gần. Các tài sản này phải đáp ứng các tiêu chí cụ thể để được phân loại là tài sản để bán, bao gồm:
- Tình trạng sẵn sàng để bán: Tài sản phải trong tình trạng có thể bán được ngay lập tức và sẽ có thể hoàn tất giao dịch trong thời gian không quá 12 tháng kể từ ngày báo cáo.
- Có kế hoạch bán: Doanh nghiệp phải có kế hoạch bán tài sản và phải có khả năng thực hiện kế hoạch này trong thời gian ngắn.
- Khả năng tiêu thụ: Doanh nghiệp cần phải có cơ sở pháp lý và kỹ thuật để hoàn tất việc bán tài sản.
Ví dụ, một công ty sản xuất có thể quyết định bán một số thiết bị sản xuất không còn phù hợp với chiến lược dài hạn của mình, hoặc một công ty bán lẻ có thể quyết định bán một cửa hàng không còn hoạt động hiệu quả.
2.2. Chấm dứt hoạt động (Discontinued operations)
Chấm dứt hoạt động là một bộ phận của doanh nghiệp mà theo đó, doanh nghiệp quyết định ngừng hoạt động hoàn toàn. Khi một bộ phận bị chấm dứt, doanh nghiệp không tiếp tục cung cấp sản phẩm hoặc dịch vụ liên quan đến bộ phận đó. Việc ngừng hoạt động có thể là do bán, giải thể, hoặc loại bỏ bộ phận khỏi các hoạt động của công ty.
Các bộ phận này được phân loại là “chấm dứt hoạt động” và sẽ được trình bày riêng biệt trong báo cáo kết quả hoạt động kinh doanh của doanh nghiệp. Điều này giúp người sử dụng báo cáo tài chính có cái nhìn rõ ràng về tình hình tài chính và kết quả hoạt động của doanh nghiệp.
3. Các yêu cầu trình bày và đo lường theo IFRS 5
3.1. Trình bày tài sản dài hạn để bán
Khi tài sản dài hạn được phân loại là “tài sản để bán” theo IFRS 5, tài sản đó sẽ được trình bày riêng biệt trong báo cáo tài chính. Điều này nhằm mục đích giúp người sử dụng báo cáo tài chính nhận thức rõ ràng rằng tài sản này sẽ không còn tiếp tục được sử dụng trong hoạt động sản xuất, mà sẽ được bán trong tương lai gần.
- Giá trị tài sản: Tài sản dài hạn được phân loại là tài sản để bán sẽ được ghi nhận ở mức giá thấp nhất giữa giá trị sổ sách (book value) và giá trị hợp lý (fair value) trừ đi chi phí bán.
- Không còn khấu hao: Các tài sản dài hạn để bán sẽ không còn được khấu hao kể từ thời điểm chúng được phân loại là tài sản để bán. Điều này bởi vì tài sản này không còn được sử dụng trong hoạt động sản xuất và cung cấp dịch vụ nữa.
3.2. Trình bày kết quả hoạt động chấm dứt
Khi một bộ phận hoặc hoạt động của doanh nghiệp bị chấm dứt, kết quả hoạt động của bộ phận đó sẽ được trình bày riêng biệt trong báo cáo kết quả hoạt động. Điều này bao gồm:
- Doanh thu và chi phí: Các khoản doanh thu và chi phí phát sinh từ hoạt động của bộ phận bị chấm dứt sẽ được tách biệt và trình bày riêng biệt, giúp người đọc dễ dàng nhận diện tác động của việc chấm dứt hoạt động đến kết quả hoạt động của công ty.
- Lợi nhuận hoặc lỗ từ hoạt động chấm dứt: Lợi nhuận hoặc lỗ từ hoạt động của bộ phận bị chấm dứt sẽ được tách biệt và trình bày rõ ràng.
4. Ứng dụng IFRS 5 trong thực tế
Việc áp dụng IFRS 5 có ảnh hưởng lớn đến báo cáo tài chính của doanh nghiệp, đặc biệt là trong các trường hợp có sự thay đổi về chiến lược hoạt động hoặc khi doanh nghiệp quyết định bán tài sản hoặc ngừng hoạt động một bộ phận nào đó.
4.1. Trong trường hợp bán tài sản
Khi một doanh nghiệp quyết định bán một tài sản dài hạn, như bất động sản hoặc thiết bị, tài sản đó sẽ được phân loại là tài sản để bán. Doanh nghiệp phải đảm bảo rằng tài sản này đáp ứng đủ các điều kiện của IFRS 5 để được ghi nhận là tài sản để bán.
Các doanh nghiệp sẽ phải điều chỉnh giá trị tài sản xuống mức thấp nhất giữa giá trị sổ sách và giá trị hợp lý trừ đi chi phí bán. Việc này có thể ảnh hưởng đến lợi nhuận của doanh nghiệp trong kỳ báo cáo.
4.2. Trong trường hợp chấm dứt hoạt động
Khi doanh nghiệp quyết định ngừng hoạt động một bộ phận hoặc đơn vị, các kết quả hoạt động của bộ phận đó sẽ được tách biệt và trình bày trong báo cáo tài chính. Điều này giúp người sử dụng báo cáo tài chính nhận diện rõ ràng tác động của việc chấm dứt hoạt động đến kết quả và tình hình tài chính của doanh nghiệp.
Chẳng hạn, nếu một công ty bán đi một bộ phận kinh doanh lớn, các kết quả liên quan đến bộ phận đó sẽ được ghi nhận riêng biệt, bao gồm cả lãi/lỗ từ việc bán và các chi phí liên quan.
Kết luận
IFRS 5 đóng vai trò quan trọng trong việc đảm bảo tính minh bạch và chính xác của báo cáo tài chính khi doanh nghiệp có các giao dịch liên quan đến tài sản dài hạn hoặc khi các bộ phận của doanh nghiệp bị chấm dứt hoạt động. Các yêu cầu về việc phân loại tài sản dài hạn để bán và trình bày các bộ phận chấm dứt hoạt động giúp người sử dụng báo cáo tài chính có cái nhìn rõ ràng hơn về tình hình tài chính của công ty.
Doanh nghiệp cần hiểu rõ các quy định của IFRS 5 để đảm bảo việc áp dụng chuẩn mực này đúng cách, từ đó đưa ra các quyết định quản lý tài chính hiệu quả, đồng thời tăng cường sự tin tưởng của nhà đầu tư và các bên liên quan.
VITALITY CONSULTING PRACTICES GROUP
🏨 Địa chỉ: Tòa nhà Thiên Phước lầu 6, 244 Cống Quỳnh, Phường Phạm Ngũ Lão, Quận 1, TP.HCM.
☎️ Hotline: 0907 190 426 – 0904 311 606
📮 Facebook: https://www.facebook.com/profile.php?id=100091570474264
