IFRS 17 – Ngành bảo hiểm là một ngành đặc thù, nơi mà các công ty bảo hiểm phải đối mặt với nhiều loại rủi ro khác nhau như rủi ro tài chính, rủi ro lãi suất, rủi ro thanh khoản và đặc biệt là rủi ro liên quan đến hợp đồng bảo hiểm.
Việc đo lường và quản lý rủi ro là một trong những yếu tố quan trọng giúp các công ty bảo hiểm duy trì sự ổn định tài chính và phát triển bền vững. Chính vì vậy, việc áp dụng các chuẩn mực kế toán bảo hiểm, đặc biệt là IFRS 17 – chuẩn mực kế toán quốc tế mới cho các hợp đồng bảo hiểm, đang trở thành một thách thức lớn cho các công ty bảo hiểm trên toàn cầu.
Trong bài viết này, chúng ta sẽ cùng tìm hiểu về IFRS 17, cách chuẩn mực này ảnh hưởng đến việc đo lường hợp đồng bảo hiểm, và những bài toán về đo lường rủi ro mà các công ty bảo hiểm phải đối mặt khi áp dụng chuẩn mực kế toán mới này.
1. IFRS 17 – Chuẩn Mực Kế Toán Bảo Hiểm Mới
IFRS 17 là chuẩn mực kế toán quốc tế được ban hành bởi Hội đồng Chuẩn mực Kế toán Quốc tế (IASB) vào tháng 5 năm 2017 và chính thức có hiệu lực từ ngày 1 tháng 1 năm 2023. IFRS 17 thay thế chuẩn mực kế toán trước đó, IFRS 4, và mang đến một cách tiếp cận hoàn toàn mới trong việc ghi nhận và đo lường hợp đồng bảo hiểm.
Một trong những điểm quan trọng của IFRS 17 là việc áp dụng một phương pháp thống nhất để đo lường và trình bày các hợp đồng bảo hiểm, nhằm tạo ra sự minh bạch và nhất quán trong báo cáo tài chính của các công ty bảo hiểm trên toàn cầu. Điều này đặc biệt quan trọng trong bối cảnh các công ty bảo hiểm đang hoạt động tại nhiều quốc gia với các quy định kế toán khác nhau.
2. Đo Lường Hợp Đồng Bảo Hiểm Theo IFRS 17
Một trong những yếu tố then chốt trong IFRS 17 là cách thức đo lường các hợp đồng bảo hiểm. Trước đây, các công ty bảo hiểm thường sử dụng các phương pháp đo lường khác nhau tùy thuộc vào từng quốc gia hoặc khu vực. Tuy nhiên, IFRS 17 yêu cầu các công ty bảo hiểm phải áp dụng một mô hình thống nhất để đo lường các hợp đồng bảo hiểm, điều này giúp tạo ra một cái nhìn rõ ràng hơn về giá trị của các hợp đồng bảo hiểm trong báo cáo tài chính.
Theo IFRS 17, các hợp đồng bảo hiểm sẽ được phân loại vào ba loại chính, và mỗi loại sẽ có phương pháp đo lường khác nhau:
- Mô hình Tổng Quan Các Quyền Lợi Tương Lai (General Measurement Model – GMM): Đây là mô hình chính được áp dụng để đo lường hầu hết các hợp đồng bảo hiểm. Mô hình này yêu cầu các công ty bảo hiểm phải ghi nhận và đo lường các dòng tiền liên quan đến hợp đồng bảo hiểm, bao gồm phí bảo hiểm thu được và chi phí bảo hiểm phải trả, cùng với sự thay đổi trong giá trị hợp đồng theo thời gian.
- Mô hình Đo Lường Ngắn Hạn (Premium Allocation Approach – PAA): Mô hình này có thể áp dụng cho những hợp đồng bảo hiểm có thời gian ngắn hoặc có tính chất đơn giản hơn, chẳng hạn như bảo hiểm tài sản hoặc bảo hiểm xe cộ. Mô hình này giảm bớt phức tạp trong việc đo lường và có thể sử dụng phương pháp ghi nhận phí bảo hiểm theo thời gian, tương tự như phương pháp dự phòng phí bảo hiểm.
- Mô hình Cân Đối (Variable Fee Approach – VFA): Áp dụng cho các hợp đồng bảo hiểm liên kết với quỹ đầu tư, như các hợp đồng bảo hiểm nhân thọ có liên kết với cổ phiếu hoặc trái phiếu. Mô hình này cho phép đo lường phần lợi nhuận mà công ty bảo hiểm kỳ vọng thu được từ các khoản phí bảo hiểm và sự thay đổi trong giá trị của quỹ đầu tư.
3. Bài Toán Đo Lường Rủi Ro Trong Ngành Bảo Hiểm
Việc áp dụng IFRS 17 mang đến nhiều thách thức cho các công ty bảo hiểm trong việc đo lường và quản lý các rủi ro liên quan đến các hợp đồng bảo hiểm. Dưới đây là những bài toán quan trọng mà các công ty bảo hiểm phải đối mặt khi áp dụng chuẩn mực kế toán này:
3.1. Rủi Ro Tài Chính
Rủi ro tài chính là một trong những yếu tố quan trọng nhất mà các công ty bảo hiểm phải đối mặt. Điều này bao gồm các rủi ro liên quan đến thay đổi lãi suất, tỷ giá hối đoái, và sự biến động của các thị trường tài chính. IFRS 17 yêu cầu các công ty bảo hiểm phải tính toán và ghi nhận các dòng tiền dự kiến phát sinh từ hợp đồng bảo hiểm, bao gồm cả các yếu tố tác động từ sự biến động của các yếu tố tài chính.
Việc đo lường các rủi ro tài chính sẽ yêu cầu công ty bảo hiểm phải có các công cụ phân tích mạnh mẽ để dự báo các thay đổi trong lãi suất và tỷ giá, đồng thời áp dụng các phương pháp tính toán để điều chỉnh các giá trị hợp đồng bảo hiểm sao cho phù hợp với biến động tài chính.
3.2. Rủi Ro Nhân Thọ Và Rủi Ro Đối Với Các Sự Kiện Mất Mát
Một trong những yếu tố quan trọng trong đo lường rủi ro là việc dự báo chính xác về các sự kiện có thể xảy ra trong tương lai, chẳng hạn như tử vong, bệnh tật, hoặc tai nạn. Các công ty bảo hiểm cần phải áp dụng các mô hình tính toán tiên tiến để ước tính các dòng tiền phải chi trả cho các sự kiện mất mát này, từ đó đo lường được rủi ro tài chính và đưa ra các biện pháp phòng ngừa thích hợp.
IFRS 17 yêu cầu các công ty bảo hiểm phải dự báo và đo lường các chi phí liên quan đến các sự kiện này, bao gồm chi phí quản lý hợp đồng bảo hiểm và các chi phí liên quan đến việc chi trả quyền lợi cho người thụ hưởng. Điều này đòi hỏi các công ty bảo hiểm phải có một hệ thống dữ liệu và phân tích chính xác, cập nhật thường xuyên để giảm thiểu sai sót trong việc đo lường rủi ro.
3.3. Rủi Ro Liên Quan Đến Quyền Lợi Và Dòng Tiền
Một thách thức lớn khác khi áp dụng IFRS 17 là việc đo lường các quyền lợi và dòng tiền phát sinh từ hợp đồng bảo hiểm. Các công ty bảo hiểm cần phải có một hệ thống kế toán linh hoạt để phân tích và đo lường các khoản phí bảo hiểm, khoản chi trả quyền lợi, cũng như sự thay đổi trong các khoản dự phòng liên quan đến các hợp đồng bảo hiểm.
Bằng cách sử dụng mô hình đo lường phù hợp, các công ty bảo hiểm có thể điều chỉnh các chiến lược tài chính và nghiệp vụ sao cho tối ưu, từ đó giảm thiểu các rủi ro tài chính và đảm bảo duy trì được khả năng thanh khoản và lợi nhuận.
4. IFRS 17 Và Quản Lý Rủi Ro Trong Ngành Bảo Hiểm
Một trong những mục tiêu quan trọng của IFRS 17 là cung cấp một khung chuẩn mực kế toán rõ ràng và minh bạch để giúp các công ty bảo hiểm quản lý rủi ro tốt hơn. Việc áp dụng chuẩn mực này sẽ giúp các công ty bảo hiểm:
- Nâng cao sự minh bạch: Việc công khai và báo cáo đầy đủ các yếu tố tài chính sẽ giúp các nhà đầu tư, cơ quan quản lý và các bên liên quan khác hiểu rõ hơn về tình hình tài chính của công ty bảo hiểm.
- Giảm thiểu rủi ro tài chính: Các công ty bảo hiểm sẽ có khả năng quản lý rủi ro tài chính tốt hơn nhờ vào việc sử dụng các mô hình đo lường rủi ro hiệu quả hơn.
- Cải thiện khả năng dự báo: Các công ty bảo hiểm sẽ có thể dự báo các dòng tiền và chi phí phát sinh từ các hợp đồng bảo hiểm một cách chính xác hơn, từ đó đưa ra các quyết định chiến lược tốt hơn.
Kết Luận
IFRS 17 là một chuẩn mực kế toán quan trọng, giúp cải thiện việc đo lường hợp đồng bảo hiểm và quản lý rủi ro trong ngành bảo hiểm. Việc áp dụng chuẩn mực này sẽ giúp các công ty bảo hiểm có cái nhìn rõ ràng và chính xác hơn về tình hình tài chính và rủi ro của mình, đồng thời nâng cao tính minh bạch trong báo cáo tài chính.
Tuy nhiên, việc triển khai IFRS 17 đòi hỏi các công ty bảo hiểm phải có sự chuẩn bị kỹ lưỡng về công nghệ, hệ thống phân tích dữ liệu và đội ngũ chuyên gia tài chính để đối mặt với những thách thức trong việc đo lường rủi ro và duy trì sự ổn định tài chính lâu dài.
VITALITY CONSULTING PRACTICES GROUP
🏨 Địa chỉ: Tòa nhà Thiên Phước lầu 6, 244 Cống Quỳnh, Phường Phạm Ngũ Lão, Quận 1, TP.HCM.
☎️ Hotline: 0907 190 426 – 0904 311 606
📮 Facebook: https://www.facebook.com/profile.php?id=100091570474264
