Tiêu chuẩn báo cáo tài chính quốc tế (IFRS) ngày càng trở thành chuẩn mực mà các doanh nghiệp phải tuân thủ. Trong số đó, IFRS 13 là một trong những tiêu chuẩn quan trọng nhất khi đề cập đến vấn đề giá trị hợp lý – một khái niệm cốt lõi trong việc định giá tài sản, nợ phải trả và thậm chí cả giá trị doanh nghiệp trong tổng thể.
Khác với cách tiếp cận truyền thống vốn dựa vào giá trị sổ sách hoặc nguyên giá lịch sử, IFRS 13 giới thiệu một phương pháp tiếp cận toàn diện và nhất quán hơn về giá trị hợp lý, từ đó mang lại cái nhìn thực chất và kịp thời hơn về tình hình tài chính của doanh nghiệp. Không chỉ là một công cụ kế toán, IFRS 13 còn đóng vai trò quan trọng trong chiến lược định vị và tái cấu trúc doanh nghiệp, đặc biệt trong các thương vụ sáp nhập, mua bán, hoặc gọi vốn đầu tư.
Vậy IFRS 13 thực sự là gì? Nó ảnh hưởng thế nào đến việc định giá tài sản và tái định nghĩa giá trị doanh nghiệp? Chúng ta sẽ cùng khám phá qua 4 khía cạnh then chốt dưới đây.
1. IFRS 13 – Khái niệm và nền tảng của giá trị hợp lý
IFRS 13, được ban hành bởi Hội đồng Chuẩn mực Kế toán Quốc tế (IASB), là tiêu chuẩn cung cấp hướng dẫn đầy đủ và nhất quán cho việc xác định giá trị hợp lý của tài sản, nợ phải trả và các công cụ tài chính.
Khái niệm cốt lõi của IFRS 13 là “giá trị hợp lý” (Fair Value) – được định nghĩa là “giá có thể nhận được khi bán một tài sản hoặc giá phải trả để chuyển giao một khoản nợ trong một giao dịch thông thường giữa các bên tham gia thị trường tại thời điểm định giá.”
Một số điểm nổi bật của IFRS 13:
-
Tiêu chuẩn hóa định nghĩa giá trị hợp lý trên toàn hệ thống IFRS.
-
Ba cấp độ đo lường giá trị hợp lý (Level 1, 2 và 3) – giúp đánh giá độ tin cậy của dữ liệu định giá.
-
Tập trung vào thị trường thay vì giá trị nội tại: Giá trị phản ánh điều mà một người mua có hiểu biết và sẵn sàng trả, chứ không phải giá trị mà doanh nghiệp kỳ vọng.
-
Yêu cầu minh bạch và công bố thông tin chi tiết về phương pháp và dữ liệu sử dụng trong định giá.
Như vậy, IFRS 13 không chỉ đơn giản là một công cụ kế toán, mà là cách thức để phản ánh trung thực giá trị doanh nghiệp trong điều kiện thị trường thực tế.
2. Ứng dụng IFRS 13 trong định giá tài sản doanh nghiệp
Một trong những ứng dụng quan trọng nhất của IFRS 13 là trong việc định giá tài sản – đặc biệt là tài sản tài chính và phi tài chính như bất động sản, máy móc thiết bị, quyền sở hữu trí tuệ, hoặc cổ phần trong công ty con.
IFRS 13 yêu cầu xác định giá trị hợp lý của tài sản dựa trên:
-
Dữ liệu thị trường hiện hành chứ không phải giá trị trong nội bộ doanh nghiệp.
-
Mô hình định giá thích hợp, bao gồm cả phương pháp thu nhập chiết khấu (DCF), so sánh thị trường, hay chi phí thay thế.
-
Khả năng sử dụng tối ưu tài sản (highest and best use), đặc biệt với tài sản phi tài chính như nhà đất, dây chuyền sản xuất, tài sản vô hình…
Ví dụ:
-
Một khu đất không được doanh nghiệp sử dụng có thể được định giá cao hơn nếu có thể khai thác cho mục đích khác sinh lợi hơn.
-
Một nhãn hiệu chưa sử dụng nhưng có khả năng phát triển thương mại có thể có giá trị cao dưới góc nhìn thị trường.
Do đó, nhờ IFRS 13, doanh nghiệp có thể tái đánh giá lại toàn bộ danh mục tài sản, từ đó:
-
Phát hiện tài sản tiềm năng chưa được tận dụng đúng mức.
-
Tăng tính chính xác trong báo cáo tài chính.
-
Tăng giá trị thị trường trong các thương vụ M&A hoặc IPO.
3. Tái định nghĩa giá trị doanh nghiệp dưới góc nhìn thị trường
Một trong những tác động lớn nhất của IFRS 13 là thúc đẩy doanh nghiệp từ bỏ lối tư duy “giá trị theo sổ sách” và chuyển sang cách tiếp cận giá trị theo thị trường – chính xác hơn là giá trị hợp lý.
Sự khác biệt nằm ở:
-
Giá trị sổ sách: Dựa vào chi phí lịch sử, thường thấp hơn nhiều so với giá trị thực tế trên thị trường.
-
Giá trị hợp lý theo IFRS 13: Dựa trên định giá hiện tại của thị trường, có tính cập nhật và phản ánh thực tế hơn.
Với cách tiếp cận này, doanh nghiệp được “định nghĩa lại” thông qua:
-
Tài sản có thể tạo ra lợi nhuận trong tương lai (tài sản chiến lược).
-
Khả năng sinh lời và tạo giá trị gia tăng chứ không chỉ dựa vào con số kế toán.
-
Tiềm năng phát triển thị trường và thương hiệu, như các tài sản vô hình – điều mà trước đây ít được phản ánh rõ ràng.
Trong bối cảnh các nhà đầu tư ngày càng quan tâm đến “giá trị thực” thay vì “giá trị ghi nhận”, IFRS 13 mở ra một cách nhìn mới, giúp doanh nghiệp:
-
Xác lập giá trị thương hiệu một cách rõ ràng.
-
Tối ưu giá trị khi gọi vốn đầu tư.
-
Dễ dàng tiến hành IPO với mức định giá hợp lý và cạnh tranh hơn.
4. Vai trò của IFRS 13 trong chiến lược tài chính và quản trị rủi ro
Bên cạnh việc phản ánh giá trị thực, IFRS 13 còn đóng vai trò quan trọng trong quản trị tài chính và rủi ro. Bằng việc cập nhật liên tục giá trị thị trường của tài sản và nợ phải trả, doanh nghiệp có thể:
-
Theo dõi biến động giá trị tài sản tài chính như cổ phiếu, trái phiếu, chứng chỉ quỹ.
-
Xác định rủi ro thị trường và thanh khoản một cách chính xác hơn.
-
Lập kế hoạch tài chính, ngân sách và đầu tư hiệu quả hơn nhờ dữ liệu định giá cập nhật.
-
Ra quyết định chiến lược nhanh hơn trong các thương vụ mua bán hoặc đầu tư lớn.
Ngoài ra, doanh nghiệp tuân thủ IFRS 13 cũng dễ dàng hơn trong việc hợp nhất báo cáo tài chính theo chuẩn quốc tế, giúp:
-
Tăng tính minh bạch và uy tín trên thị trường vốn.
-
Dễ tiếp cận các quỹ đầu tư và nhà đầu tư nước ngoài.
-
Tối ưu hóa cấu trúc vốn, nhờ nắm rõ giá trị tài sản và nợ hiện tại.
Tóm lại, IFRS 13 không chỉ là một yêu cầu báo cáo mà là một công cụ quản trị chiến lược, giúp doanh nghiệp điều hành hiệu quả hơn dựa trên nền tảng giá trị thực và cập nhật.
Kết luận
Trong bối cảnh hội nhập quốc tế sâu rộng, việc tuân thủ và ứng dụng các chuẩn mực như IFRS 13 không còn là lựa chọn, mà là một yêu cầu tất yếu nếu doanh nghiệp muốn nâng cao năng lực cạnh tranh và minh bạch tài chính. Không chỉ đơn thuần là tiêu chuẩn về kế toán, IFRS 13 mang đến một lăng kính mới để nhìn nhận giá trị doanh nghiệp – dưới góc nhìn thị trường, khách quan và hiện đại.
Thông qua việc xác định giá trị hợp lý của tài sản, nợ phải trả, và các công cụ tài chính, doanh nghiệp có thể tái định nghĩa lại giá trị cốt lõi của mình, đồng thời tăng sức hấp dẫn đối với nhà đầu tư, đối tác và thị trường.
Trong vai trò là cầu nối giữa kế toán – tài chính – chiến lược, IFRS 13 đang từng bước trở thành chìa khóa để các doanh nghiệp chuyển mình, từ một hệ thống kế toán thuần túy sang mô hình tài chính chiến lược, định hướng giá trị và phát triển bền vững.
VITALITY CONSULTING PRACTICES GROUP
🏨 Địa chỉ: Tòa nhà Thiên Phước lầu 6, 244 Cống Quỳnh, Phường Phạm Ngũ Lão, Quận 1, TP.HCM.
☎️ Hotline: 0907 190 426 – 0904 311 606
📮 Facebook: https://www.facebook.com/profile.php?id=100091570474264
