Dù đã trải qua quá trình học kế toán trưởng, nhiều kế toán vẫn mắc phải những sai lầm nghiêm trọng, gây ảnh hưởng đến quyết định kinh doanh, tuân thủ pháp lý và khả năng huy động vốn của doanh nghiệp.
Vậy đâu là những sai lầm phổ biến cần tránh khi lập báo cáo tài chính? Trong bài viết này, VCPG sẽ giúp bạn nhận diện 7 lỗi thường gặp và cách khắc phục để đảm bảo báo cáo tài chính chính xác, hiệu quả.
1. Không đối chiếu số dư giữa các báo cáo tài chính
Một trong những lỗi phổ biến nhất mà nhiều kế toán mắc phải, kể cả khi đã học kế toán trưởng, là không đối chiếu số dư giữa các báo cáo. Các chỉ tiêu quan trọng như tổng tài sản, tổng nguồn vốn trên bảng cân đối kế toán phải khớp với kết quả trên báo cáo kết quả kinh doanh và báo cáo lưu chuyển tiền tệ. Nếu số liệu không nhất quán, có thể dẫn đến sai sót nghiêm trọng và làm mất đi độ tin cậy của báo cáo tài chính.
Cách khắc phục:
- Kiểm tra số liệu trước khi lập báo cáo, đảm bảo các chỉ tiêu quan trọng giữa các báo cáo có sự liên kết chặt chẽ.
- Sử dụng phần mềm kế toán hoặc hệ thống ERP để tự động hóa quá trình đối chiếu số liệu.
- Thực hiện soát xét nội bộ trước khi nộp báo cáo.
2. Sai sót khi ghi nhận doanh thu và chi phí
Ghi nhận doanh thu không đúng thời điểm hoặc không theo nguyên tắc kế toán có thể làm sai lệch kết quả kinh doanh của doanh nghiệp. Nhiều kế toán ghi nhận doanh thu khi chưa hoàn tất nghĩa vụ với khách hàng hoặc không ghi nhận đúng kỳ kế toán. Ngược lại, một số doanh nghiệp cố tình trì hoãn việc ghi nhận chi phí để cải thiện lợi nhuận trên sổ sách.
Cách khắc phục:
- Tuân thủ chuẩn mực kế toán về ghi nhận doanh thu và chi phí.
- Đảm bảo rằng doanh thu được ghi nhận khi đã chuyển giao quyền kiểm soát sản phẩm/dịch vụ.
- Phân bổ chi phí hợp lý vào đúng kỳ kế toán.
3. Không kiểm tra, đối chiếu công nợ
Quản lý công nợ không chính xác có thể dẫn đến sai sót lớn trong báo cáo tài chính. Nếu không đối chiếu công nợ với khách hàng, nhà cung cấp hoặc ngân hàng, doanh nghiệp có thể phải gánh chịu những khoản nợ khó đòi hoặc mất uy tín trong giao dịch thương mại.
Cách khắc phục:
- Thực hiện đối chiếu công nợ định kỳ với khách hàng, nhà cung cấp.
- Lập dự phòng nợ phải thu khó đòi theo quy định.
- Kiểm tra và đối chiếu sổ sách với các bên liên quan trước khi lập báo cáo tài chính.
4. Không cập nhật các quy định pháp lý mới
Hệ thống kế toán và báo cáo tài chính luôn có sự thay đổi theo các quy định pháp lý. Nếu kế toán không cập nhật kịp thời các thông tư, nghị định mới, có thể dẫn đến việc áp dụng sai chuẩn mực kế toán, ảnh hưởng đến tính hợp pháp của báo cáo tài chính.
Cách khắc phục:
- Học kế toán trưởng thường xuyên để cập nhật các thay đổi về chính sách kế toán và thuế.
- Tham khảo các nguồn tin chính thống từ Bộ Tài chính, Tổng cục Thuế.
- Hợp tác với chuyên gia tài chính hoặc các đơn vị tư vấn để đảm bảo tuân thủ pháp lý.
5. Lập báo cáo tài chính nhưng không phân tích dữ liệu
Một sai lầm mà nhiều doanh nghiệp mắc phải là chỉ lập báo cáo tài chính để đáp ứng yêu cầu pháp lý mà không thực sự sử dụng nó như một công cụ quản lý tài chính hiệu quả. Việc không phân tích dữ liệu từ báo cáo tài chính có thể khiến doanh nghiệp bỏ lỡ cơ hội tối ưu hóa lợi nhuận, giảm chi phí và kiểm soát rủi ro.
Cách khắc phục:
- Thường xuyên phân tích báo cáo tài chính để đánh giá hiệu quả kinh doanh.
- Sử dụng các chỉ số tài chính như tỷ suất lợi nhuận, vòng quay hàng tồn kho, tỷ lệ nợ trên vốn để đưa ra quyết định chiến lược.
- Sử dụng phần mềm kế toán có tích hợp công cụ phân tích dữ liệu.
6. Không lập dự phòng tài chính phù hợp
Việc không trích lập dự phòng các khoản giảm giá hàng tồn kho, dự phòng tổn thất tài sản hay nợ xấu có thể làm sai lệch kết quả tài chính của doanh nghiệp. Nếu không lập dự phòng đúng quy định, doanh nghiệp có thể gặp khó khăn khi phát sinh rủi ro tài chính.
Cách khắc phục:
- Tuân thủ nguyên tắc kế toán trong việc trích lập dự phòng.
- Kiểm tra định kỳ các khoản mục có rủi ro giảm giá hoặc mất giá trị.
- Ghi nhận các khoản dự phòng đúng quy định để phản ánh chính xác tình hình tài chính.
7. Không lưu trữ và quản lý chứng từ kế toán đầy đủ
Báo cáo tài chính phải có sự hỗ trợ của các chứng từ kế toán hợp lệ. Việc không lưu trữ chứng từ đầy đủ có thể gây khó khăn trong quá trình quyết toán thuế, kiểm toán hoặc giải trình với cơ quan quản lý.
Cách khắc phục:
- Xây dựng hệ thống lưu trữ chứng từ khoa học và dễ tra cứu.
- Sử dụng phần mềm kế toán hoặc hệ thống quản lý tài liệu số hóa để giảm thiểu rủi ro mất mát dữ liệu.
- Đảm bảo tất cả các giao dịch tài chính đều có chứng từ hợp lệ đi kèm.
Lời kết
Là một kế toán trưởng hoặc người đang trong quá trình học kế toán trưởng, việc nắm vững các nguyên tắc lập báo cáo tài chính và tránh những sai lầm phổ biến sẽ giúp bạn nâng cao năng lực chuyên môn, đồng thời góp phần bảo vệ doanh nghiệp khỏi các rủi ro tài chính và pháp lý.
Công ty VCPG luôn đồng hành cùng bạn trên hành trình phát triển sự nghiệp kế toán – tài chính. Nếu bạn đang tìm kiếm một chương trình đào tạo học kế toán trưởng chuyên sâu, cập nhật đầy đủ các quy định pháp lý mới nhất và trang bị kỹ năng thực chiến, hãy liên hệ ngay với chúng tôi để được tư vấn chi tiết!
VITALITY CONSULTING PRACTICES GROUP
🏨 Địa chỉ: Tòa nhà Thiên Phước lầu 6, 244 Cống Quỳnh, Phường Phạm Ngũ Lão, Quận 1, TP.HCM.
☎️ Hotline: 0907 190 426 – 0904 311 606
📮 Facebook: https://www.facebook.com/profile.php?id=100091570474264
