Giám đốc tài chính ngày nay không chỉ đóng vai trò kiểm soát chi phí hay đảm bảo báo cáo tài chính minh bạch, mà còn là người cầm trịch trong việc dẫn dắt doanh nghiệp theo định hướng phát triển bền vững. Trong bối cảnh môi trường, xã hội và quản trị (ESG) trở thành trọng tâm toàn cầu, việc tích hợp các yếu tố này vào quản lý tài chính đã không còn là một tùy chọn – mà là chiến lược sống còn.
Xu hướng phát triển bền vững đang tái định nghĩa vai trò của CFO: từ người “canh giữ ngân khố” sang người “kiến tạo giá trị lâu dài”. Đây không chỉ là cơ hội đổi mới mà còn là thách thức đòi hỏi năng lực tư duy chiến lược, quản trị rủi ro và đo lường giá trị một cách toàn diện hơn bao giờ hết.
1. Giám đốc tài chính và trách nhiệm mở rộng trong kỷ nguyên phát triển bền vững
Giám đốc tài chính không còn chỉ quan tâm đến lợi nhuận thuần túy, mà phải hướng đến việc cân bằng lợi ích tài chính với trách nhiệm môi trường và xã hội. Vai trò của CFO ngày càng được mở rộng với ba nhiệm vụ lớn:
-
Tích hợp yếu tố ESG vào quy trình tài chính và đầu tư;
-
Đảm bảo minh bạch dữ liệu phi tài chính trong báo cáo thường niên;
-
Tham gia xây dựng chiến lược dài hạn dựa trên rủi ro môi trường và thay đổi chính sách toàn cầu.
Khả năng của giám đốc tài chính trong việc chuyển hóa các chỉ số ESG thành các con số có thể đo lường được, phân tích được, và từ đó đưa ra quyết định – chính là yếu tố phân biệt giữa một CFO truyền thống và một CFO bền vững.
2. Phát triển bền vững – Hướng đi chiến lược trong quản lý tài chính hiện đại
Phát triển bền vững là trụ cột giúp doanh nghiệp duy trì sức mạnh tài chính lâu dài và khả năng cạnh tranh trong thị trường toàn cầu. Từ góc độ quản lý tài chính, điều này đòi hỏi CFO phải dịch chuyển cách tiếp cận từ ngắn hạn sang dài hạn, từ tối ưu chi phí sang tối ưu giá trị.
Cụ thể, các xu hướng quản lý tài chính bền vững bao gồm:
-
Đầu tư xanh (green finance): ưu tiên tài trợ cho các dự án tiết kiệm năng lượng, công nghệ sạch, tuần hoàn tài nguyên;
-
Quản trị rủi ro ESG: xây dựng mô hình đo lường rủi ro từ biến đổi khí hậu, biến động giá năng lượng hay các thay đổi pháp lý liên quan đến môi trường;
-
Báo cáo tài chính tích hợp: kết hợp thông tin tài chính với thông tin phi tài chính (ESG) trong một hệ thống báo cáo thống nhất;
-
Chiến lược ngân sách carbon: gắn KPI tài chính với chỉ số phát thải CO₂ của từng bộ phận.
Như vậy, quản lý tài chính không còn đơn thuần là bài toán lợi nhuận – mà là tối ưu hóa toàn diện về giá trị kinh tế, xã hội và môi trường.
3. Quản lý tài chính bền vững: Từ tầm nhìn đến công cụ thực thi
Quản lý tài chính hướng đến phát triển bền vững cần có những công cụ và phương pháp tiếp cận mới. Không chỉ dừng lại ở chiến lược, giám đốc tài chính còn cần chuyển hóa tầm nhìn đó thành hành động cụ thể thông qua các công cụ đo lường, quản trị và kiểm soát.
Một số công cụ điển hình mà CFO có thể sử dụng gồm:
-
BSC mở rộng (Balanced Scorecard ESG): bổ sung các chỉ số xã hội và môi trường vào hệ thống đánh giá hiệu quả;
-
Phân tích vòng đời chi phí (Life Cycle Costing): đo lường chi phí thực tế của một dự án hoặc sản phẩm tính theo toàn bộ vòng đời, bao gồm cả tác động môi trường;
-
Tài chính tác động (Impact Investing): lựa chọn các khoản đầu tư không chỉ dựa trên lợi nhuận tài chính mà còn dựa vào ảnh hưởng tích cực đến xã hội;
-
Ngân sách ESG (Sustainable Budgeting): phân bổ chi tiêu có chiến lược dựa trên tác động của hoạt động tài chính đối với các mục tiêu phát triển bền vững.
Giám đốc tài chính cần chủ động xây dựng hệ thống đánh giá định lượng và định tính để theo dõi hiệu quả của các sáng kiến ESG trong dài hạn.
4. Giám đốc tài chính và bài toán cân bằng giữa lợi nhuận và giá trị bền vững
Giám đốc tài chính luôn phải đối diện với bài toán “lợi nhuận ngắn hạn” so với “giá trị dài hạn”. Khi thúc đẩy các chương trình phát triển bền vững, CFO dễ gặp phải phản ứng từ nhà đầu tư truyền thống hoặc các bộ phận chỉ quan tâm đến con số ngay lập tức.
Vì vậy, nghệ thuật cân bằng chính là khả năng:
-
Truyền thông hiệu quả về lợi ích lâu dài của ESG đối với giá trị cổ đông;
-
Tạo liên kết giữa chỉ số tài chính và phi tài chính, giúp ban điều hành thấy rõ giá trị cộng hưởng;
-
Xây dựng kịch bản rủi ro và chi phí cơ hội, để chứng minh rằng không đầu tư vào phát triển bền vững sẽ tốn kém hơn rất nhiều;
-
Phát triển hệ thống khuyến khích nội bộ, gắn KPI tài chính với mục tiêu ESG của từng phòng ban.
Việc tạo ra ngôn ngữ chung giữa tài chính và bền vững giúp CFO thuyết phục, kết nối và thúc đẩy thay đổi toàn diện trong doanh nghiệp.
5. Đào tạo năng lực phát triển bền vững cho đội ngũ tài chính – Nhiệm vụ mới của CFO
Giám đốc tài chính không thể hành động một mình. Để thành công trong quản lý tài chính bền vững, đội ngũ tài chính phải được nâng cấp cả về tư duy lẫn công cụ.
Điều này bao gồm:
-
Đào tạo về chuẩn mực báo cáo ESG, như GRI, SASB, TCFD;
-
Hiểu biết về kinh tế tuần hoàn, tài chính xanh, tài chính khí hậu;
-
Tăng cường kỹ năng phân tích dữ liệu phi tài chính;
-
Sở hữu tư duy dài hạn và định hướng khách hàng bền vững.
Giám đốc tài chính chính là người dẫn dắt văn hóa tài chính mới – nơi hiệu suất không chỉ được đo bằng bảng cân đối kế toán, mà còn bằng khả năng tạo ra ảnh hưởng tích cực cho cộng đồng và hành tinh.
Kết luận: Giám đốc tài chính – Từ người kiểm soát đến người kiến tạo tương lai bền vững
Giám đốc tài chính thời đại mới không chỉ là người bảo vệ ngân sách mà là người định hình con đường phát triển dài hạn của doanh nghiệp. Việc tích hợp phát triển bền vững vào quản lý tài chính không chỉ là xu hướng mà là yêu cầu bắt buộc để xây dựng doanh nghiệp có khả năng chống chịu, sáng tạo và cạnh tranh trong tương lai.
Sự dịch chuyển này đòi hỏi một CFO biết nhìn xa, biết truyền cảm hứng, và có khả năng biến trách nhiệm thành lợi thế. Chỉ khi đó, tài chính mới thực sự trở thành đòn bẩy dẫn lối doanh nghiệp hướng đến tăng trưởng bền vững và toàn diện.
VITALITY CONSULTING PRACTICES GROUP
🏨 Địa chỉ: Tòa nhà Thiên Phước lầu 6, 244 Cống Quỳnh, Phường Phạm Ngũ Lão, Quận 1, TP.HCM.
☎️ Hotline: 0907 190 426 – 0904 311 606
📮 Facebook: https://www.facebook.com/profile.php?id=100091570474264
