Giám đốc tài chính (CFO) ngày nay không còn chỉ là người “giữ sổ sách”, lập báo cáo và kiểm soát ngân sách. Trong bối cảnh thị trường biến động, khủng hoảng kinh tế toàn cầu liên tiếp xuất hiện, CFO đang dần trở thành một cánh tay chiến lược – người góp phần then chốt trong việc dẫn dắt doanh nghiệp vượt qua thử thách, tối ưu nguồn lực và duy trì khả năng tồn tại bền vững.
Để làm được điều đó, CFO hiện đại phải sở hữu không chỉ kiến thức tài chính chuyên sâu, mà còn cần những kỹ năng quan trọng mang tính tổng hợp, linh hoạt và thích ứng. Bài viết này sẽ phân tích 5 kỹ năng quan trọng mà một giám đốc tài chính cần có để thực sự đóng vai trò “bản lề” trong hành trình vượt khủng hoảng và định hình lại sự phát triển của doanh nghiệp.
1. Tư duy chiến lược tài chính – Biến dữ liệu thành tầm nhìn
Giám đốc tài chính là người ngồi ở trung tâm của dòng chảy dữ liệu kinh doanh. Vì thế, kỹ năng đầu tiên và không thể thiếu là tư duy chiến lược tài chính – khả năng nhìn vào các con số và dữ liệu để đưa ra quyết định chiến lược hỗ trợ mục tiêu dài hạn.
Trong khủng hoảng, CFO không chỉ lo “cắt giảm chi phí” mà còn cần:
-
Phân tích sâu dòng tiền và khả năng thanh khoản.
-
Xác định đâu là lĩnh vực cần cắt giảm, đâu là hoạt động cần bảo vệ.
-
Phối hợp với CEO xây dựng các kịch bản tài chính ứng phó khủng hoảng.
-
Đề xuất phương án huy động vốn, tái cấu trúc tài chính nếu cần.
Điều quan trọng là CFO không chỉ xử lý “phản ứng” trước khủng hoảng, mà còn chủ động thiết lập chiến lược tài chính thích ứng – giúp dẫn dắt doanh nghiệp không chỉ sống sót mà còn tăng trưởng sau khủng hoảng.
2. Kỹ năng giao tiếp và lãnh đạo đa chiều
Một trong những kỹ năng quan trọng thường bị đánh giá thấp ở giám đốc tài chính là giao tiếp hiệu quả. Trong khủng hoảng, khả năng này càng trở nên sống còn vì CFO phải làm việc liên tục với:
-
Ban điều hành (CEO, COO, CMO…)
-
Đội ngũ tài chính – kế toán
-
Nhà đầu tư, cổ đông
-
Ngân hàng, đối tác tài chính bên ngoài
Việc truyền tải thông tin tài chính một cách rõ ràng, dễ hiểu, có trọng tâm là điều kiện tiên quyết để các bên liên quan có thể hành động đúng đắn. Hơn nữa, CFO còn cần:
-
Thuyết phục nội bộ thay đổi theo kế hoạch tài chính mới.
-
Duy trì niềm tin của nhà đầu tư bằng các thông điệp minh bạch.
-
Truyền cảm hứng cho đội ngũ tài chính để giữ vững tinh thần làm việc.
Kỹ năng lãnh đạo theo chiều ngang (across functions) là điều khiến một CFO không chỉ là chuyên gia tài chính mà thực sự trở thành người dẫn dắt doanh nghiệp qua thời điểm khó khăn.
3. Quản trị rủi ro linh hoạt và phản ứng nhanh
Giám đốc tài chính là người bảo vệ “tuyến đầu” trong việc giữ vững sự an toàn tài chính cho doanh nghiệp. Đặc biệt trong giai đoạn khủng hoảng, quản trị rủi ro tài chính không thể cứng nhắc hay bị động. CFO cần:
-
Xây dựng hệ thống cảnh báo sớm về rủi ro thanh khoản, chi phí, nợ vay.
-
Chủ động đánh giá các yếu tố bất định: tỷ giá, lãi suất, thị trường đầu vào.
-
Thiết lập các kế hoạch đối phó nhiều cấp độ (best – likely – worst scenario).
-
Nhanh chóng đưa ra hành động cụ thể khi có dấu hiệu khủng hoảng.
Tuy nhiên, kỹ năng ở đây không chỉ là phân tích rủi ro trên giấy, mà là khả năng ra quyết định nhanh chóng trong bối cảnh thiếu thông tin hoàn chỉnh – một thách thức lớn với bất kỳ nhà lãnh đạo nào.
Chính khả năng phản ứng linh hoạt, tự tin trong vùng “mù dữ liệu” là điểm khác biệt giữa một CFO bình thường và một người đủ năng lực dẫn dắt doanh nghiệp qua sóng gió tài chính.
4. Khả năng chuyển đổi số và ứng dụng công nghệ tài chính
Trong thời đại số, giám đốc tài chính không thể đứng ngoài cuộc cách mạng công nghệ. Việc ứng dụng các công cụ tài chính số (Fintech, ERP, RPA, AI, phân tích dữ liệu) đang trở thành yếu tố quyết định giúp doanh nghiệp phản ứng nhanh và tối ưu nguồn lực trong khủng hoảng.
Một số ví dụ ứng dụng công nghệ vào công tác tài chính có thể kể đến:
-
Tự động hóa quy trình kế toán – giúp giảm tải nhân sự, tiết kiệm chi phí.
-
Hệ thống dashboard tài chính thời gian thực – giúp ra quyết định nhanh hơn.
-
Ứng dụng AI để dự báo dòng tiền và mức độ rủi ro đầu tư.
-
Phân tích big data để đánh giá hiệu quả chiến dịch kinh doanh.
Tuy không cần phải là chuyên gia IT, nhưng một CFO cần có tư duy chuyển đổi số mạnh mẽ và liên tục cập nhật công nghệ tài chính hiện đại – như một phần trong bộ kỹ năng quan trọng của người lãnh đạo.
5. Tối ưu hoá vốn và ra quyết định đầu tư trong điều kiện giới hạn
Một giám đốc tài chính xuất sắc biết rằng trong khủng hoảng, việc phân bổ nguồn vốn hiệu quả sẽ quyết định khả năng sống còn và phục hồi của doanh nghiệp.
CFO cần làm chủ:
-
Tối ưu vốn lưu động: thu hồi công nợ nhanh, kiểm soát tồn kho, đàm phán giãn nợ phải trả.
-
Đánh giá lại các khoản đầu tư hiện tại: loại bỏ các dự án không hiệu quả.
-
Cân nhắc đầu tư mới trong bối cảnh bất định: chỉ chọn các phương án có ROI rõ ràng, rủi ro kiểm soát được.
-
Cân bằng giữa bảo vệ tài sản ngắn hạn và tạo điều kiện cho tăng trưởng dài hạn.
Kỹ năng này không chỉ là phân tích tài chính truyền thống, mà là khả năng ra quyết định chiến lược dựa trên bức tranh tổng thể – đảm bảo mỗi đồng vốn đều tạo ra giá trị tối ưu nhất trong bối cảnh thách thức.
Kết luận
Trong bối cảnh kinh tế toàn cầu đầy biến động, vai trò của giám đốc tài chính ngày càng mở rộng và chiến lược hơn bao giờ hết. Để thực sự trở thành người dẫn dắt doanh nghiệp vượt qua khủng hoảng, CFO không thể chỉ giỏi chuyên môn mà cần hội tụ nhiều kỹ năng quan trọng: tư duy chiến lược, lãnh đạo linh hoạt, ra quyết định trong khủng hoảng, ứng dụng công nghệ và tối ưu hoá dòng vốn.
Khi hội tụ đủ những năng lực này, giám đốc tài chính sẽ không còn là “hậu phương giữ tiền”, mà là “tiền tuyến chiến lược” – người đồng hành cùng CEO, góp phần định hình tương lai và tăng trưởng bền vững cho toàn tổ chức.
VITALITY CONSULTING PRACTICES GROUP
🏨 Địa chỉ: Tòa nhà Thiên Phước lầu 6, 244 Cống Quỳnh, Phường Phạm Ngũ Lão, Quận 1, TP.HCM.
☎️ Hotline: 0907 190 426 – 0904 311 606
📮 Facebook: https://www.facebook.com/profile.php?id=100091570474264
