Thời đại kinh doanh hiện đại, dữ liệu (data) đóng vai trò vô cùng quan trọng. “Data Driven” trở thành một yếu tố quyết định giúp doanh nghiệp tăng trưởng bền vững, tối ưu hoá quy trình và nâng cao hiệu quả. Các doanh nghiệp ngày nay, đặc biệt là các giám đốc kinh doanh (CCO), đều phải dựa vào các dữ liệu để ra quyết định chính xác và kịp thời.
Tuy nhiên, trong thực tế, không phải lúc nào dữ liệu cũng đầy đủ và sẵn có để làm cơ sở cho quyết định chiến lược. Vậy khi dữ liệu không đủ, các giám đốc kinh doanh sẽ phải dựa vào những yếu tố nào để duy trì chiến lược kinh doanh hiệu quả? Làm thế nào để đưa ra quyết định hợp lý khi thiếu các dữ liệu cụ thể?
Đây là một câu hỏi nan giải, mà các CCO phải đối mặt mỗi ngày trong công việc của mình. Những quyết định kinh doanh không chỉ cần dựa vào dữ liệu, mà còn cần sự linh hoạt, trực giác và những yếu tố quan trọng khác. Vậy, làm thế nào để giữ được sự cân bằng giữa việc dựa vào dữ liệu và yếu tố con người khi quyết định trong môi trường thiếu dữ liệu?
1. Quyết Định Không Dựa Trên Dữ Liệu: Rủi Ro Hay Cơ Hội?
Trong những tình huống mà dữ liệu không đầy đủ hoặc thiếu sự rõ ràng, việc ra quyết định không dựa hoàn toàn vào dữ liệu có thể mang lại những rủi ro lớn, nhưng cũng có thể mở ra những cơ hội mới. Đối với các doanh nghiệp, đặc biệt là những công ty nhỏ và vừa, có rất nhiều tình huống mà thông tin không đầy đủ để phân tích một cách chính xác. Trong những tình huống như vậy, các CCO cần dựa vào các yếu tố khác ngoài dữ liệu, như trực giác, kinh nghiệm cá nhân và những phản hồi từ đội ngũ, khách hàng.
- Trực giác và Kinh nghiệm: Một CCO thành công thường có khả năng phán đoán thị trường một cách nhanh nhạy. Họ có thể cảm nhận được những cơ hội tiềm năng hoặc nguy cơ có thể xảy ra dựa vào những hiểu biết sâu sắc về ngành, thậm chí là dựa vào những cảm nhận cá nhân, dù không có đủ số liệu cụ thể. Trực giác này được hình thành từ kinh nghiệm làm việc lâu năm trong ngành, khả năng đọc được các tín hiệu của thị trường và khách hàng.
- Phản hồi từ khách hàng và đội ngũ sales: Một trong những nguồn thông tin quý giá khi không có đủ dữ liệu chính là các phản hồi trực tiếp từ khách hàng và đội ngũ kinh doanh. Những nhân viên kinh doanh tuyến đầu thường tiếp xúc trực tiếp với khách hàng và có thể cung cấp thông tin rất hữu ích về nhu cầu, mong muốn, và cảm nhận của khách hàng về sản phẩm/dịch vụ. Những thông tin này có thể giúp CCO nhận diện nhanh chóng các xu hướng mới, điều chỉnh chiến lược bán hàng cho phù hợp.
- Xu hướng thị trường: Dù không có dữ liệu cụ thể, việc theo dõi các biến động của ngành và của thị trường cũng là một yếu tố quan trọng trong việc ra quyết định. Những sự thay đổi trong môi trường kinh doanh, sự thay đổi của đối thủ cạnh tranh, hay những yếu tố kinh tế vĩ mô có thể giúp CCO đưa ra những quyết định chiến lược, đồng thời tận dụng được các cơ hội mới trong ngành.
2. Tránh Quyết Định Theo Cảm Tính
Mặc dù quyết định không hoàn toàn dựa vào dữ liệu có thể mang lại những lợi ích trong một số tình huống, nhưng nếu quá dựa vào cảm tính hoặc những yếu tố chủ quan, giám đốc kinh doanh sẽ gặp phải rất nhiều rủi ro. Những quyết định này có thể dẫn đến sai lầm nghiêm trọng và gây tổn hại lâu dài cho doanh nghiệp.
- Thiếu khách quan: Khi dựa quá nhiều vào cảm tính hoặc sự nhận định cá nhân, các giám đốc kinh doanh có thể bỏ qua các yếu tố khách quan quan trọng, dẫn đến những quyết định sai lầm. Cảm tính không phải lúc nào cũng phản ánh đúng tình hình thực tế của thị trường hoặc nhu cầu khách hàng.
- Bỏ lỡ xu hướng mới: Các quyết định kinh doanh không dựa trên dữ liệu có thể khiến doanh nghiệp bỏ lỡ những xu hướng mới đang xuất hiện. Khi chỉ dựa vào cảm giác hay những gì đã biết, CCO có thể sẽ không nhận ra được các cơ hội mới hoặc những thay đổi trong thị trường mà đối thủ có thể đã nắm bắt.
- Khó duy trì tính bền vững: Các quyết định cảm tính không có nền tảng vững chắc sẽ rất khó để duy trì trong dài hạn. Khi không có dữ liệu để theo dõi và phân tích, việc đánh giá hiệu quả và điều chỉnh chiến lược sẽ gặp nhiều khó khăn.
3. Giải Pháp Dành Cho Giám Đốc Kinh Doanh Trong Môi Trường Thiếu Dữ Liệu
Vậy trong môi trường thiếu dữ liệu, CCO cần phải làm gì để đưa ra quyết định chính xác và hợp lý? Dưới đây là một số giải pháp mà CCO có thể áp dụng để đối phó với tình huống này:
- Xây dựng hệ thống thu thập dữ liệu: Một trong những cách tốt nhất để đối phó với việc thiếu dữ liệu là bắt đầu từ việc xây dựng và phát triển hệ thống thu thập dữ liệu ngay từ đầu. Dù hiện tại dữ liệu có thể không đầy đủ, nhưng việc có một chiến lược rõ ràng để thu thập, xử lý và phân tích dữ liệu trong tương lai sẽ giúp CCO có được cái nhìn rõ ràng hơn khi cần đưa ra quyết định trong các tình huống tiếp theo.
- Khai thác tối đa nguồn thông tin sẵn có: Nếu dữ liệu không đầy đủ, CCO cần tận dụng tối đa những nguồn thông tin sẵn có. Điều này bao gồm việc lắng nghe ý kiến của đội ngũ bán hàng, thu thập phản hồi từ khách hàng, theo dõi các chỉ số ngành và những thay đổi trong môi trường kinh doanh để có thể đưa ra quyết định hợp lý.
- Linh hoạt trong chiến lược kinh doanh: CCO cần duy trì sự linh hoạt trong chiến lược kinh doanh. Khi có thông tin mới hoặc những thay đổi trong thị trường, cần sẵn sàng thay đổi chiến lược kinh doanh để đáp ứng kịp thời. Việc luôn giữ cho doanh nghiệp có khả năng thay đổi linh hoạt trong từng tình huống sẽ giúp giảm thiểu rủi ro khi thiếu dữ liệu chính xác.
Kết Luận: Nghệ Thuật Cân Bằng Giữa Dữ Liệu và Trực Giác
Trong kinh doanh, một giám đốc kinh doanh xuất sắc không chỉ là người biết khai thác dữ liệu mà còn là người linh hoạt trong từng tình huống. Kỹ năng ra quyết định trong môi trường thiếu dữ liệu chính là một yếu tố quan trọng để đánh giá bản lĩnh của một nhà lãnh đạo doanh nghiệp thực thụ.
Việc duy trì sự cân bằng giữa việc dựa vào dữ liệu và trực giác khi ra quyết định sẽ giúp giám đốc kinh doanh đưa ra những chiến lược kinh doanh hiệu quả, đồng thời tránh được những sai lầm có thể xảy ra khi thiếu dữ liệu. Cuối cùng, chiến lược kinh doanh dù dữ liệu có thể cung cấp những thông tin quý giá, nhưng trực giác và kinh nghiệm cũng đóng vai trò không kém trong việc đưa ra quyết định quan trọng, đặc biệt là trong những tình huống khó khăn, thiếu dữ liệu rõ ràng.
VITALITY CONSULTING PRACTICES GROUP
🏨 Địa chỉ: Tòa nhà Thiên Phước lầu 6, 244 Cống Quỳnh, Phường Phạm Ngũ Lão, Quận 1, TP.HCM.
☎️ Hotline: 0907 190 426 – 0904 311 606
📮 Facebook: https://www.facebook.com/profile.php?id=100091570474264
