Bẫy tăng trưởng: Khi doanh nghiệp phát triển quá nhanh, giám đốc tài chính phải làm gì?

Một trong những mục tiêu quan trọng nhất của bất kỳ doanh nghiệp nào là đạt được sự tăng trưởng. Tuy nhiên, khi một công ty phát triển quá nhanh mà không có sự kiểm soát chặt chẽ, điều này có thể dẫn đến những vấn đề nghiêm trọng về tài chính và thậm chí là đe dọa đến sự tồn tại của doanh nghiệp.

Đây chính là bẫy tăng trưởng mà nhiều doanh nghiệp gặp phải. Vậy khi doanh nghiệp rơi vào tình trạng này, giám đốc tài chính (CFO) phải làm gì để đảm bảo rằng dòng tiền tăng trưởng và doanh nghiệp vẫn duy trì được sự ổn định và bền vững?

1. Hiểu rõ về bẫy tăng trưởng

Bẫy tăng trưởng xảy ra khi một doanh nghiệp phát triển nhanh chóng mà không có sự chuẩn bị hoặc kiểm soát tốt về mặt tài chính và chiến lược. Mặc dù tăng trưởng có thể mang lại nhiều cơ hội, nhưng nếu không được quản lý đúng cách, sự tăng trưởng nhanh chóng có thể dẫn đến các vấn đề nghiêm trọng, đặc biệt là về dòng tiền. Doanh nghiệp có thể phải đối mặt với việc chi tiêu vượt quá thu nhập, dẫn đến tình trạng thiếu hụt dòng tiền, mất khả năng thanh toán các khoản nợ, và trong trường hợp xấu nhất, có thể phá sản.

Bẫy tăng trưởng không phải lúc nào cũng dễ nhận ra ngay lập tức, bởi lẽ nó thường đi kèm với những dấu hiệu tích cực, chẳng hạn như doanh thu tăng cao, sự mở rộng thị trường, hay tuyển dụng nhân sự mới. Tuy nhiên, những yếu tố này lại không thể đảm bảo sự thành công nếu không có sự kiểm soát chặt chẽ về mặt tài chính.

2. Nguyên nhân dẫn đến bẫy tăng trưởng

Để giám đốc tài chính có thể xử lý và ngăn ngừa bẫy tăng trưởng, họ cần hiểu rõ nguyên nhân gây ra tình trạng này. Các yếu tố chủ yếu dẫn đến bẫy tăng trưởng bao gồm:

• Quản lý dòng tiền kém: Một trong những lý do phổ biến nhất khiến doanh nghiệp gặp phải bẫy tăng trưởng là không kiểm soát tốt dòng tiền. Doanh thu có thể tăng mạnh, nhưng nếu chi phí không được quản lý hợp lý, dòng tiền sẽ bị thiếu hụt, khiến doanh nghiệp không thể thanh toán các khoản chi phí cần thiết.

• Mở rộng quá nhanh: Việc mở rộng quy mô doanh nghiệp mà không có sự chuẩn bị đầy đủ về mặt tài chính có thể dẫn đến sự thiếu hụt tài chính. Doanh nghiệp có thể phải vay mượn hoặc đầu tư mạnh vào cơ sở hạ tầng, dẫn đến áp lực tài chính lớn khi không có dòng tiền đủ để duy trì hoạt động.

• Đầu tư vào các dự án chưa mang lại lợi nhuận: Một số doanh nghiệp có thể đầu tư vào các dự án mở rộng hoặc sản phẩm mới mà không tính toán kỹ lưỡng về khả năng sinh lời, dẫn đến lãng phí nguồn lực và ảnh hưởng đến dòng tiền.

• Mất cân đối trong quản lý hàng tồn kho: Doanh nghiệp tăng trưởng nhanh đôi khi không kiểm soát tốt hàng tồn kho, dẫn đến tình trạng sản phẩm không được tiêu thụ kịp thời hoặc chi phí lưu kho tăng cao. Điều này khiến doanh nghiệp mất khả năng thu hồi vốn nhanh chóng.

• Tăng trưởng không bền vững: Một số doanh nghiệp có thể tăng trưởng quá nhanh thông qua các chiến lược tăng trưởng ngắn hạn như giảm giá sản phẩm, khuyến mãi quá mức mà không xây dựng được nền tảng vững chắc. Kết quả là, khi chiến lược này không còn hiệu quả, doanh nghiệp phải đối mặt với khó khăn trong duy trì dòng tiền.

3. Giám đốc tài chính phải làm gì khi doanh nghiệp gặp phải bẫy tăng trưởng?

Giám đốc tài chính đóng vai trò rất quan trọng trong việc quản lý tài chính của doanh nghiệp, đặc biệt là khi công ty đang trải qua quá trình tăng trưởng nhanh chóng. Để đối phó với bẫy tăng trưởng, giám đốc tài chính cần thực hiện các biện pháp sau:

3.1. Quản lý dòng tiền chặt chẽ

Dòng tiền là yếu tố sống còn đối với bất kỳ doanh nghiệp nào, đặc biệt là khi doanh nghiệp phát triển quá nhanh. Giám đốc tài chính cần theo dõi sát sao dòng tiền vào và ra của công ty để đảm bảo rằng có đủ nguồn lực tài chính để duy trì hoạt động.

• Dự báo dòng tiền: Giám đốc tài chính cần xây dựng các dự báo dòng tiền dài hạn và ngắn hạn để chuẩn bị sẵn sàng cho các biến động. Việc dự báo chính xác sẽ giúp doanh nghiệp có chiến lược ứng phó kịp thời khi có sự thiếu hụt dòng tiền.

• Quản lý các khoản phải thu và phải trả: Giám đốc tài chính cần kiểm soát chặt chẽ các khoản phải thu và phải trả. Việc kéo dài thời gian thanh toán các khoản phải thu có thể khiến doanh nghiệp gặp phải khó khăn về dòng tiền, trong khi đó, việc thanh toán các khoản phải trả quá nhanh lại có thể làm giảm dòng tiền lưu động.

3.2. Cân nhắc lại chiến lược tăng trưởng

Khi doanh nghiệp gặp phải bẫy tăng trưởng, giám đốc tài chính cần phải xem xét lại chiến lược tăng trưởng của công ty. Sự tăng trưởng nhanh chóng không phải lúc nào cũng mang lại lợi ích dài hạn. Giám đốc tài chính cần thẩm định lại các quyết định chiến lược, đặc biệt là trong các lĩnh vực đầu tư, mở rộng sản phẩm, hay mở rộng thị trường.

• Đánh giá lợi nhuận và chi phí: Mọi chiến lược mở rộng đều phải đi kèm với một sự đánh giá chi tiết về chi phí và lợi nhuận. Giám đốc tài chính cần phân tích từng chiến lược để xác định xem liệu nó có thực sự mang lại lợi nhuận dài hạn hay không.

• Tạm dừng hoặc điều chỉnh các dự án mở rộng: Nếu phát hiện các dự án mở rộng không mang lại hiệu quả như mong đợi, giám đốc tài chính có thể đề xuất tạm dừng hoặc điều chỉnh các dự án này để giảm thiểu chi phí và tập trung vào các hoạt động có tiềm năng sinh lời.

3.3. Tăng cường các biện pháp tài chính bền vững

Để duy trì sự ổn định tài chính lâu dài, giám đốc tài chính cần đảm bảo rằng các biện pháp tài chính được thực hiện một cách bền vững.

• Tăng cường vay nợ hợp lý: Nếu cần huy động vốn, giám đốc tài chính cần phải tính toán kỹ lưỡng về việc vay nợ, đảm bảo rằng khả năng thanh toán nợ không ảnh hưởng đến khả năng hoạt động của công ty. Việc vay nợ quá nhiều có thể tạo ra gánh nặng tài chính trong tương lai.

• Tìm kiếm nguồn vốn dài hạn: Ngoài việc sử dụng nguồn vốn vay ngắn hạn, giám đốc tài chính có thể tìm kiếm các nguồn vốn dài hạn, như huy động vốn từ cổ đông hoặc phát hành trái phiếu, để duy trì sự ổn định tài chính lâu dài.

3.4. Tập trung vào hiệu quả hoạt động

Để giải quyết bẫy tăng trưởng, doanh nghiệp không chỉ cần tăng trưởng về quy mô mà còn phải tối ưu hóa hiệu quả hoạt động.

• Tăng cường quản lý chi phí: Giám đốc tài chính cần đảm bảo rằng mọi chi phí trong doanh nghiệp đều được tối ưu hóa, không lãng phí, và hợp lý với dòng tiền của công ty.

• Nâng cao hiệu quả sản xuất: Việc tối ưu hóa quy trình sản xuất và hoạt động kinh doanh sẽ giúp giảm thiểu chi phí và gia tăng lợi nhuận, từ đó giúp cải thiện dòng tiền của công ty.

Kết luận

Bẫy tăng trưởng là một trong những rủi ro lớn mà các doanh nghiệp có thể gặp phải khi phát triển quá nhanh mà không kiểm soát chặt chẽ tài chính. Giám đốc tài chính đóng vai trò quan trọng trong việc duy trì sự ổn định tài chính trong quá trình này. Việc quản lý dòng tiền chặt chẽ, đánh giá lại chiến lược tăng trưởng, và áp dụng các biện pháp tài chính bền vững sẽ giúp doanh nghiệp vượt qua bẫy tăng trưởng và duy trì sự phát triển ổn định và bền vững.

VITALITY CONSULTING PRACTICES GROUP

🏨 Địa chỉ: Tòa nhà Thiên Phước lầu 6, 244 Cống Quỳnh, Phường Phạm Ngũ Lão, Quận 1, TP.HCM.

☎️ Hotline: 0907 190 426 – 0904 311 606

📮 Facebook: https://www.facebook.com/profile.php?id=100091570474264